Opkomende markten hebben een aantal gemeenschappelijke kenmerken. Een ervan is dat de financiële markten van tijd tot tijd het vertrouwen in de regering en het economisch beleid ervan verliezen. Vrijwel altijd is onnavolgbaar en ronduit schadelijk beleid de reden daarvoor. De vingerafdruk daarvan, die handelaren en economen dan doorgaans zien op hun schermen, is enerzijds een scherpe stijging van de rentes en anderzijds een flinke daling van de waarde van de lokale munt. Zo bezien is Europa sinds enkele dagen een opkomende markt rijker: het Verenigd Koninkrijk.
De kersverse regering in Londen presenteerde vrijdag haar plan de Britse economie een oppepper te geven. Behalve het maximaliseren van de energieprijzen voor een periode van twee jaar is het belangrijkste deel van dat beleid een belastingverlaging à £45 miljard, voornamelijk voor de rijkste Britten. De redenering erachter is dat de extra bestedingsruimte zal doorsijpelen naar de rest van de bevolking, een beleid dat ook wel bekend staat als ’trickle down economics’. Dat dat beleid in het verleden vaker uitgeprobeerd is en nooit het gewenste effect heeft gehad, dat ongemakkelijke feit besloot de Britse regering te vergeten. Onnavolgbaar beleid: check.
Al die plannen van de nieuwe ministersploeg in Londen kosten de komende zes maanden al naar verluidt ruim £70 miljard. Voor de financiering zal de regering zich melden op de kapitaalmarkt. Maar de Britse staatsschuld bedraagt al bijna 100% van het bruto binnenlands product en loopt door de nieuwe beleidsplannen fors en snel op. Ronduit schadelijk beleid: check.
Op de financiële markten zag men dus een combinatie van beleid dat vrijwel zeker geen gewenst effect zal hebben en het hoge prijskaartje aangevuld met het gevoel dat er tussen de regering en de centrale bank blijkbaar niet gecommuniceerd wordt over elkaars plannen. De Britse centrale bank verhoogde namelijk vrijwel tegelijkertijd de officiële rente en kondigde meer verhogingen aan de komende tijd.
Het gevolg: de Britse langetermijnrentes spoten omhoog en het pond kelderde. De waarde van het pond bereikte het laagste punt ooit tegenover de dollar. Wat een oppepper voor de Britse economie moest worden, lijkt eerder een optater te zijn.
Die combinatie van fors stijgende rentes en scherp dalende wisselkoers, kunnen we zien als de markt die luid en duidelijk zegt geen vertrouwen te hebben in de economische plannen van de nieuwe regering. Aangezien die net is begonnen, is het maar de vraag of het vertrouwen in de regering zelf er is of zal zijn.
Maar, zoals een wijs iemand ooit zei, elk voordeel heb zijn nadeel. Het is te hopen dat het nu eens en voor altijd duidelijk is hoe schadelijk de door vele politici omarmde MMT-onzin is. MMT staat voor moderne monetaire theorie en komt er in het kort op neer dat een land met een eigen munt onbeperkt geld kan bijdrukken zonder dat dat nare gevolgen zal hebben en dat begrotingstekorten en de hoogte van de staatsschuld er niet toe doen.
Dat wordt dat wel moderne monetaire theorie genoemd, maar het is slechts oude wijn in nieuwe zakken. Er is namelijk niets moderns aan, het is in het verleden vaak uitgeprobeerd overal ter wereld. Het zijn allemaal zonder uitzonderingen rampen geworden, kijk maar naar Venezuela, Zimbabwe en Joegoslavië, om maar enkele van de vrij recente voorbeelden te noemen. Ook in die landen werd geld lenen duurder, zakte de waarde van eigen munt als een baksteen en was de inflatie zeer hoog. Heb ik trouwens al gezegd dat de Britse inflatie inflatie bijna 9% bedraagt en velen verwachten dat het nog spannend zal zijn of de geldontwaarding wel of niet 20% zal aantikken in de komende maanden?
Deze column is 28 september jl. gepubliceerd in Dft.nl
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
