Monetair econoom Edin Mujagic ontdekt cijfers die aantonen dat de Amerikaanse arbeidsmarkt er helemaal niet zo gespannen bij ligt als officieel gemeld. Dat zou betekenen dat de Fed het wat rustiger aan kan doen.
"Het leggen van een puzzel is een erg leuke bezigheid, maar kan op momenten ook frustrerend zijn, bijvoorbeeld als dat ene stukje onvindbaar is. Kent u dat gevoel? Ook de Amerikaanse arbeidsmarkt heeft veel weg van een verzameling puzzelstukken die niet altijd op hun plek vallen.
Het werkloosheidspercentage in de VS is sinds de jaren vijftig niet zo laag geweest als nu en ligt ver onder het niveau waarbij de loonstijgingen versnellen (de NAIRU, voor de liefhebbers). Er zijn zo’n twee vacatures per één werkloze. Bedrijven, groot en klein, geven keer op keer aan moeite te hebben voldoende (gekwalificeerd) personeel te vinden.
In zo’n omgeving is het logisch dat de loonstijgingen zijn opgelopen van tussen 2 en 3,5 procent in de jaren voor de coronapandemie naar bijna 6 procent begin 2022. Hoewel de werkloosheid onveranderd laag blijft en Amerikaanse bedrijven maand in maand uit honderden duizenden nieuwe banen creëren, klimmen de lonen, op jaarbasis, de laatste tijd weer langzamer, inmiddels met iets minder dan 5 procent.
Een vreemde puzzel inderdaad. Immers, als bedrijven staan te springen om mensen – en dat is zo – dan zou je verwachten dat de marktwerking de lonen veel harder doet stijgen omdat bedrijven werknemers van concurrenten proberen los te weken. Dat gebeurt dus níet.
Nu kunnen we proberen die puzzelstukken op hun plek te krijgen, maar het kan natuurlijk ook zijn dat er wat puzzelstukken uit een andere puzzel op de stapel zijn aanbeland! Daar dacht ik aan toen ik onlangs een bericht op de site van de regionale centrale bank in Philadelphia las. Dat bericht scheen nieuw licht op de zaak!
Wat viel daarin te lezen? Economen werkzaam bij die regionale Fed hebben nieuwe kwartaalcijfers over het aantal nieuwe banen gebruikt om te kijken of de maandelijkse banencijfers uit de VS – een van de belangrijkste macro-economische cijfers voor beleggers wereldwijd – te rijmen zijn met die nieuwe, meer volledige, gegevens.
Zij kwamen tot een ontdekking die we met recht schokkend kunnen noemen. In de periode maart – juni 2022 meldde het Amerikaanse bureau voor de statistiek dat er ruim 1 miljoen nieuwe banen zijn gecreëerd in de VS. Dat is de optelsom van die maandelijkse gegevens over het aantal nieuwe banen. Maar de economen van de regionale centrale bank in Philadelphia kwamen uit op niet meer dan 10.500 nieuwe banen in dezelfde periode! "Het aantal banen in het land was vrijwel onveranderd in het tweede kwartaal", luidt hun conclusie.
Het bureau voor de statistiek meldde voor die periode een gezonde stijging van de werkgelegenheid van bijna 3 procent. In de staat New Jersey bijvoorbeeld waren er in die periode 3,4 procent meer banen dan een kwartaal eerder, volgens de schattingen van het Amerikaanse bureau voor de statistiek. In werkelijkheid blijkt de werkgelegenheid 1,2 procent te zijn gedááld, aldus de Phily Fed!
In de staat Delaware bleek de werkgelegenheid zelfs met ruim 4 procent te zijn gedaald tussen maart en juni dit jaar, waar eerder door het statistisch bureau een toename van 4,5 procent werd gemeld! Dat is nogal een verschil natuurlijk.
Het bovenstaande roept ook de vraag op of de gemelde toename van de werkgelegenheid tussen juni en begin oktober dit jaar (+2,8 procent) wel te vertrouwen is. Als het tweede kwartaal maatgevend is, dan is het antwoord nee. Dan zou de recente afname van de stijging van de lonen ineens veel minder vreemd overkomen.
Misschien is de Amerikaanse arbeidsmarkt helemaal niet zo gespannen als op het eerste gezicht lijkt. Anders gezegd, misschien is die gevreesde recessie in de VS al gaande. Want één ding moeten we niet vergeten over recessies: als economen die vastgesteld hebben, dan is die al voorbij. Van een recessie is immers sprake als de economie minstens twee achtereenvolgende kwartalen krimpt. Maar of de economie gegroeid is of gekrompen in een kwartaal, weten we natuurlijk pas (ver) nadat een kwartaal voorbij is!
Als de arbeidsmarkt in de VS er veel slechter voor staat dan uit de officiële cijfers blijkt, dan kan dat grote gevolgen voor het Fed-beleid hebben. De bank geeft keer op keer aan pas rustig te kunnen slapen als de Amerikaanse banenmachine minder goed begint te draaien, want dat is ervoor nodig om de inflatie te laten zakken, aldus de Fed. Maar dat waar de Fed op hoopt, kan echter wel eens al gebeurd zijn!
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
