2 september 2022 | Door: Edin MujagićEdin Mujagić

De oorlog tegen inflatie

Volgens Isabel Schnabel van de ECB is er geen ruimte meer voor voorzichtig beleid. De inflatie moet omlaag, zelfs als dat de kans op recessie vergroot. Kan de doortastende Schabel de afwezige Lagarde niet opvolgen, vraagt Edin Mujagic zich af.

Afgelopen weekend vond de jaarlijkse retraite van de centrale bankiers in Jackson Hole plaats. Het Amerikaanse stadje in de schaduw van het Teton-gebergte is sinds 1982 de ontmoetingsplek voor de belangrijke centrale bankiers.

In het verleden werden daar de nodige majeure monetaire acties aangekondigd, zoals het op grote schaal opkopen van obligaties door de centrale banken. Dit jaar was het ook een event dat niet onopgemerkt is gebleven.

Na de toespraak van Jerome Powell, voorzitter van de Fed, die slechts acht minuten duurde, eindigden de beursindices in de VS allemaal 3% of meer in de min.

Lagarde zat te lezen

Er waren twee opmerkelijke zaken met betrekking tot de Jackson Hole bijeenkomst die, zeer onterecht, te weinig aandacht hebben gekregen.

De eerste is de afwezigheid van Christine Lagarde, president van de ECB. Ik zie het als een enorme minachting van de functie.

De wereld heeft te maken met een behoorlijke crisis, de centrale bankiers kijken tegen inflatiepercentages die voor het laatst 50 jaar geleden zijn gezien. Lagarde zit thuis voor de tweede keer een van de meest complexe boeken die er zijn, te lezen.

Te weinig aandacht

Dat zei ze zelf in een interview in het blad waar doorgaans alleen acteurs geïnterviewd worden, dat in de week van Jackson Hole is verschenen. In dat interview zegt Lagarde dat er ook economische boeken op haar nachtkastje liggen, maar dat die niet zo interessant zijn.

Een onbegrijpelijke uitspraak voor iemand die júist die boeken moet lezen gezien haar achtergrond (namelijk géén econoom) en functie. Nog meer minachting van de functie.

Wie er wel was vanuit Frankfurt, was Isabel Schnabel, lid van het bestuur van de ECB. Daarmee ben ik bij de tweede zaak aangekomen die te weinig aandacht heeft gekregen.

Verantwoord verhaal

Haar toespraak was belangrijker dan die van Powell. Dat licht ik zo toe, eerst even naar de bijdrage van de Fed-topman. Het was een toespraak zoals je die graag van een verantwoorde centrale bankier hoort.

“Zonder prijsstabiliteit werkt de economie voor niemand goed,” zei Powell, daarmee onderstrepend dat het uiteraard niet populair is inflatie te moeten bevechten maar dat het nodig is om de economie op termijn goed te laten functioneren.

Hij maakte die oorlog tegen inflatie niet mooier dan die zal zijn. Powell was duidelijk dat de strijd tegen geldontwaarding ervoor zal zorgen dat de economie een tijd matig groeit, de werkloosheid zal oplopen en huishoudens en bedrijven hieronder zullen lijden.

Niets nieuws

“Maar falen om inflatie terug in het hok te krijgen, zou nog meer pijn betekenen,” aldus Powell. Hij wilde niet dat de Fed dezelfde fout maakt als in de jaren 70. Toen liet de bank het na de hoge en stijgende inflatie aan te pakken en moest voorzitter Paul Volcker de rente naar circa 20% optrekken om inflatie alsnog te verslaan.

Met hevige economische pijn als gevolg. In het kort, wat Powell deed, was in niet mis te verstaan bewoordingen zeggen dat de Fed nog lang niet klaar is met renteverhogingen.

Hoe indrukwekkend zijn toespraak ook was, Powell zei helemaal niets nieuws. Sterker nog, het was voor een groot deel een herhaling van zijn woorden na de laatste persconferentie van de Fed, slechts enkele weken geleden.

Niet te soft

Dat de aandelenmarkten hevig reageerden op Powell’s woorden, zegt mij dat de droomwereld van veel beleggers, in duigen viel. Ze wisten dit toch al? Beleggers rekenden erop dat de Fed begin 2023 de rente alweer zal gaan verlagen.

Ik verwacht dat de Fed de rente zal kortwieken, maar later in 2023. Maar het was een toespraak die Powell móest houden. Met de aanhoudend hoge inflatie in de VS, kon hij niet soft overkomen, anders zou zijn geloofwaardigheid en die van de Fed verder in het geding komen.

Waarmee ik bij Schnabel ben aangekomen. Zij betoogde dat de periode van Grote Moderatie - aanhoudende economische groei, lage en dalende inflatie, economische stabiliteit - die begon in de jaren 80 voorbij kan zijn.

Sneer van Schnabel

En dat in plaats daarvan een periode die ze de Grote Volatiliteit noemde, kan beginnen. Óf dat inderdaad gebeurt, is echter afhankelijk van beleidskeuzes die nu worden gemaakt.

Met de hoogste inflatie in decennia moeten centrale banken, aldus Schnabel, laten zien dat ze de inflatie willen verslaan en laag willen houden. Er is geen ruimte voor voorzichtig beleid, zei zij.

Dat is een sneer naar al die economen en analisten die stellen dat de ECB de rente niet moet verhogen omdat een recessie dreigt en omdat de inflatie veroorzaakt wordt door de hoge energieprijzen.

Basis leggen

Wat de centrale bankiers moeten doen, is vastberaden ten strijde strekken tegen hoge inflatie, zelfs met de kans op een recessie en stijgende werkloosheid, om de kans op grotere schade op termijn te minimaliseren.

En vanwege de geloofwaardigheid. De Grote Moderatie kwam voor een belangrijk deel tot stand door het beleid van Volcker eind jaren 70/begin jaren 80, die ook, ten koste van stijgende werkloosheid en een recessie, de inflatie versloeg en daarmee de basis legde voor die Grote Moderatie.

Op zo’n kruispunt zitten de centrale bankiers nu ook. Onder meer voor beleggers zal veel afhangen van de vraag of de Fed en de ECB nu de Fed van Volcker achterna gaan of niet.

Wees blij

Gebeurt dat niet of te weinig, dan moeten we er rekening mee houden dat de inflatie en de volatiliteit in de economie de komende jaren hoog kunnen blijven.

Vandaar dat beleggers, als ze volgende week donderdag van de ECB (hopelijk) te horen krijgen dat de rente met 75 basispunten omhoog gaat, eerder blij dan treurig moeten zijn.

Beleggen doe je voor een periode langer dan twee jaar. Met het oog op je beleggingshorizon zouden renteverhogingen in Washington en Frankfurt uitstekend nieuws zijn.

En wat de personele bezetting van de ECB betreft: gezien de in mijn ogen minachtig van de functie door Lagarde en de ijzersterke toespraak van Schnabel, zou ik een wisseling aan de top tussen die twee écht geweldig nieuws vinden.

Deze column is 2 september jl. gepubliceerd in IEXProfs

De oorlog tegen inflatie
Over de auteur

Over de auteur
Edin Mujagić

Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.