25 november 2022 | Door: Edin MujagićEdin Mujagić

Digitaal geld heeft andere spelregels

Dat digitale geld komt er, schrijft Edin Mujagic. Hij maakt zich alleen zorgen over spelregels, die centrale banken met deze geldvorm naar wens kunnen wijzigen.

Vorige week schreef ik dat het niet lang meer zal duren voordat de Fed de koers zal wijzigen naar kleinere rentestappen en uiteindelijk zal stoppen met renteverhogingen. De nieuwste notulen van de Fed-vergadering onderstrepen die verwachting. Daarin staat dat een aanzienlijke meerderheid van de Fed-leden voorstander is van minder grote rentestappen.

Vaak is dat een teken dat het einde van renteverhogingencyclus niet meer ver weg is. Ook de ECB publiceerde de notulen en ook daarin viel te lezen dat een behoorlijke groep in het bestuur ervoor voelt om het rustiger aan te doen met renteverhogingen.

Digitaal geld

Centrale banken houden zich ook bezig met voorbereidingen voor de introductie van digitaal geld en daarover debatteerde de Tweede Kamer eerder deze week.

Zoals zo vaak ging het daarbij vooral over gevolgen voor privacy en of met digitaal geld de overheid kan bepalen waar en hoeveel van ons geld we aan bepaalde zaken kunnen uitgeven.

Zelf denk ik dat het geld in de toekomst digitaal zal zijn. Geld evolueert ook, samen met de maatschappij en het is onmiskenbaar dat de maatschappij digitaliseert.

Geld van de bank

Hoewel het een logische ontwikkeling is, heb ik er grote zorgen over. De centrale banken zoals de ECB zijn zich bezig gaan houden met digitaal geld nadat het Internationaal Monetair Fonds (IMF) erover begon te schrijven in 2015.

In die publicaties werd gesteld dat het bereiken van 0% rente door de centrale banken een serieus obstakel is voor monetair beleid. De rente kon niet lager, terwijl dat wellicht nodig was om de economie te stimuleren.

Als een centrale bank de rente zou verlagen naar -5% bijvoorbeeld, zou dat geen effect hebben want spaarders halen simpelweg hun geld van de bank.

Met digitaal geld kan de rente wel ver onder nul komen, aldus het IMF. De digitale vorm van de euro zou dan de rekeneenheid kunnen worden (de prijzen luiden in digitale euro) en als de centrale bank met een speciale heffing op gebruik van contant geld komt om de ontsnappingsmogelijkheid, namelijk geld opnemen, te blokkeren, dan ligt de weg open voor negatieve rentes.

Geld is minder waard

De centrale bank kan ook een wisselkoers tussen contant geld en digitaal geld invoeren, op zo’n manier dat in een omgeving van negatieve rentes, de waarde van contant geld verlaagd kan worden ten opzichte van digitaal geld.

Stel u gaat boodschappen doen en na alles gescand te hebben, vraagt de kassière of u met digitale euro wilt afrekenen (100 euro) of contant geld, wat dan 150 euro zou zijn.

Contant geld opnemen om te ontsnappen aan de negatieve rente heeft dan geen nut want dat contante geld is minder waard.

Te hoge schulden

Ja, het afschaffen van contant geld zou de weg vrij maken voor behoorlijk negatieve rentes, maar dat is lastig, aldus het IMF, omdat het een te grote verandering voor de mensen zou zijn en het zou heel lang, decennia, kunnen duren.

Invoeren van een wisselkoers tussen digitaal en contant geld kan daarentegen in enkele weken gedaan worden. En dáár zit de crux van de wens digitaal geld in te voeren.

Sinds 1971 leunt de wereld voor economische groei op almaar meer schulden stapelen, zoals ik liet zien in mijn boek ‘Keerpunt 1971’. De schulden zijn inmiddels echter zo hoog geworden dat die groeibron opdroogt.

In plaats van dat te erkennen, er een streep onder te zetten en alles op alles te zetten de economische groei een nieuw impuls te geven door nog harder te innoveren, wil men het oude spel verlengen door negatieve rentes mogelijk te maken.

Want vergis u niet: met CBDC is er geen limiet aan hoe negatief de rente te maken is! Voor de goede orde: dat zeg ik niet, maar het IMF.

Digitaal geld heeft andere spelregels
Over de auteur

Over de auteur
Edin Mujagić

Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.