De ECB is veel later begonnen met renteverhogingen dan de Fed, dus dat betekent dat het zeer waarschijnlijk is dat de bank ook later zal stoppen, aldus Edin Mujagic. De ECB gaat dus nog wel even door, in ieder geval tot de zomer.
Wat Christine Lagarde, president van de ECB, gisteren deed, is proberen om de ECB vóór de curve te krijgen nadat de bank heel lang ver achter de curve marcheerde. De ECB verhoogde de rente met 50 basispunten, naar 2%.
Daarmee deed de bank hetzelfde als wat onder meer de Fed, de Britse centrale bank en die van Zwitserland een dag eerder deden.
Hoewel het een kleinere stap is, moeten we dit niet zien als het begin van een draai, aldus een strijdlustige Lagarde, die gisteren duidelijk fungeerde als woordvoerder van de haviken in het ECB-bestuur. Die hebben voorlopig de overhand, met naar verluidt een grote groep die tijdens het renteberaad pleitte voor alweer een stap van 75 basispunten.
De bank lijkt ervan doordrongen te zijn dat de inflatie in de eurozone hardnekkig is en dat, als de bank niet meer doet, de geldontwaarding structureel veel te hoog zal blijven. De ramingen van de ECB-economen over inflatie tot en met 2025 fungeren daarbij als een soort alarm.
Na ruim 6% geldontwaarding volgend jaar, zal de inflatie volgens de ECB in 2024 bijna 3,5% en in 2025 2,3% bedragen. De inflatie zonder energie- en voedselprijzen, de kerninflatie, blijft ook tot en met 2025 ver boven de doelstelling van de ECB, namelijk 2% per jaar, liggen.
Uit de onlangs gepubliceerde resultaten van een enquête onder de inwoners van de eurozone, uitgevoerd door de ECB, bleek dat de Europeanen, gemiddeld genomen, verwachten dat de inflatie in 2025 3% zal bedragen.
Zou de bank niet meer doen om dat te voorkomen, dan dreigt de inflatie niet alleen structureel te hoog te blijven maar ook de geloofwaardigheid van de ECB verder afkalven.
Daarbij lijkt de ECB de markten deels aan het werk te willen zetten. Toen Lagarde zei dat de verwachtingen op de financiële markten ten aanzien van hoe ver de ECB zal gaan met het verhogen van de rente, namelijk tot 3,25%, niet genoeg zou zijn, was dat een poging marktverwachtingen op te krikken.
Waarom? Omdat als de markt meer renteverhogingen door de ECB zou gaan verwachten – en dus in de prijzen op de beurzen verwerken – zou dat hetzelfde effect op de inflatie en groei hebben als daadwerkelijke renteverhogingen door de ECB.
Bij welk niveau zou de ECB een goed gevoel hebben? Ik vermoed bij 3,5 á 4%, voor eind 2023. Dat niveau omdat voor een beetje succesvolle aanpak van inflatie, de rente die de centrale bank vaststelt, echt hoger moet zijn dan de (verwachte) inflatie.
Zoals gezegd verwacht de ECB in 2024 en 2025 een geldontwaarding van 3,4 respectievelijk 2,3%. Aangezien monetair beleid met een vertraging effect sorteert op inflatie, met een gemiddelde vertraging van zeker één jaar, moet de ECB-rente dan in 2023 richting 3,5% gaan.
Het is overigens geen toeval dat allerlei stelregels die aangeven hoe hoog de ECB de rente moet zetten om inflatie aan te pakken, tussen 3 en 5% moet liggen.
Over de ECB-rente gesproken: ik wil even erop wijzen dat de ECB altijd de Fed volgt, met enige vertraging, en dat het verschil tussen de rente die de Fed vaststelt en die van de ECB, in normale tijden, zo’n 2 procentpunt bedraagt.
Met de Fed-rente op 4,25-4,5% en plannen naar 5% te gaan, zou een 3 á 3,5% rente van de ECB, ook bekeken door deze bril, niet wereldvreemd zijn. De ECB pakt de inflatie overigens niet alleen met renteverhogingen aan, de bank gaat ook de berg van aangekochte staats- en bedrijfsobligaties vanaf het eerste kwartaal van volgend jaar beginnen te reduceren.
Het ziet ernaar uit dat de bestuursleden van de ECB waarvoor geldt dat het ze enigszins menens is inflatie aan te pakken, voorlopig het beleid bepalen.
Dat is te verwelkomen voor ons, zowel als consumenten als beleggers. Beleggen is een activiteit gericht op middellange en lange termijn en nu optreden om te voorkomen dat inflatie uit de hand loopt in de toekomst, is veel beter voor beleggers dan inflatie die uit de hand loopt.
Ik waak er wel voor te concluderen dat de ECB in 2023 net zo havikachtig zal zijn als op het moment. Andere centrale banken zijn al bezig met het voorsorteren op stoppen met het verhogen van de rente.
Een periode van lage groei of een recessie, is op komst. De ECB is veel later begonnen met renteverhogingen dan de Fed, dus dat betekent dat het zeer waarschijnlijk is dat de bank ook later zal stoppen.
Als de Fed in maart 2023 stopt, dan zou het niet verbazen als de ECB tot en met de zomer van volgend jaar de rente blijft opkrikken. Het bestuur vergadert begin februari, medio maart, begin mei en medio juni. Het zou zomaar kunnen dat de bank tijdens die vergaderingen de rente verhoogt.
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
