17 mei 2023 | Door: Edin MujagićEdin Mujagić

Economische krimp is waarschuwing om onderliggende problemen snel aan te pakken

-0,7 procent. Met zoveel is de Nederlandse economie gekrompen in het eerste kwartaal van dit jaar, vergeleken met de laatste drie maanden van vorig jaar. Dat was een bittere pil, ook omdat juist enige groei werd verwacht.

Om de prestatie uit het eerste kwartaal in perspectief te plaatsen: de laatste keer dat de economie in de polder harder achteruit ging, was toen corona toesloeg. Laten we die periode buiten beschouwing omdat het een uitzonderlijke reden had, dan moeten we helemaal naar 2012 terug om een even grote achteruitgang te vinden.

Nederland deed het daarnaast slechter dan de landen om ons heen. In België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk was er sprake van groei (in het laatste land weinig, maar goed) en de Duitse economie stagneerde in het eerste kwartaal. Wel doet Nederland het goed als we als meetlat de stand van zaken vlak voor de coronapandemie gebruiken.

Sombere stemming

Onder de motorkap vond ik het meest zorgwekkend dat de consumptie van huishoudens nauwelijks iets deed. Die consumptie is de kurk waar onze economie op drijft. Dát de consumptie van huishoudens niet klimt, komt vooral doordat de stemming in het land somber is. En dat komt natuurlijk niet uit de lucht vallen. De aanhoudend hoge inflatie verpest de stemming, zeker omdat de prijsstijgingen van artikelen die we dagelijks kopen zoals eten, harder stijgen dan de inflatie. Hoewel de lonen ook harder stijgen, kwam die stijging (van cao-lonen) in het eerste kwartaal toch lager uit dan de inflatie.

En ja, het klopt dat veel huishoudens nog geld hebben als gevolg van de noodgedwongen besparingen uit de coronatijd en de steun sinds de pandemie. Maar enerzijds geldt dat dat geld natuurlijk ook opraakt en anderzijds is het ook zo dat die huishoudens die nog wat van dat geld over hebben, inmiddels twee keer nadenken voor ze het uitgeven. Waarom? Door de eerdergenoemde sombere stemming natuurlijk. Wie de toekomst niet echt rooskleurig ziet, houdt zijn hand op de knip. Die stemming wordt er ook niet beter op nu de huizenprijzen in Nederland beginnen te dalen.

Wel hogere groeiramingen

Er was ook goed economisch nieuws trouwens. De Europese Commissie verhoogde de groeiramingen voor dit jaar. De economie van de eurozone zal niet 0,9 procent groeien maar 1,1 procent. In Nederland lijkt de groei zelfs te verdubbelen, van de verwachte 0,9 procent naar 1,8 procent.

Dat is een welkom bericht maar wat blijft staan, is dat de onderliggende problemen die het voor de economie almaar lastiger maken te groeien in de komende jaren, niet worden opgelost. Denk daarbij aan een verdere toename van de schulden of inflatie die eerder aan de hoge dan de lage kant lijkt te blijven. Dat wil niet zeggen dat onze economie niet kan groeien, zeker niet, die zal ook groeien de komende jaren, maar het wordt wel steeds moeilijker. Daarom moet zo snel mogelijk iets gedaan worden aan die struikelblokken.

Deze column is 17 mei jl. gepubliceerd in Dft.nl

Economische krimp is waarschuwing
Over de auteur

Over de auteur
Edin Mujagić

Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.