Met welk renteniveau zijn de Fed en de ECB tevreden? En zal de ECB de Fed gaan volgen. Edin Mujagic schetst de monetaire scenario's voor de komende maanden.
Het rentecomité van de Fed verhoogde de officiële rente met 25 basispunten, naar de bandbreedte 4,5–4,75%. Daarmee is de Fed verder gegaan met het nemen van kleinere rentestappen; verhoogde de bank in een groot deel van vorig jaar de rente telkens met 75 basispunten, eind 2022 werd dat 50 basispunten en nu dus 25 basispunten.
Dé reden voor die vertraging is dat de bank de rente in iets meer dan een half jaar van 0% had opgekrikt naar 4,25 procent. De effecten daarvan beginnen zichtbaar te worden.
Zo is de inflatie al enige maanden aan het dalen en is de economische groei aanzienlijk vertraagd, aldus Jerome Powell, voorzitter van de bank. Aangezien de effecten van een renteverhoging zich met een vertraging manifesteren, is het te verwachten dat de effecten de komende maanden duidelijker zichtbaar en voelbaar zullen worden.
Vandaar die kleinere stap, zodat de Fed de ruimte krijgt te zien hoe eerdere renteverhogingen de economie en inflatie beïnvloeden. Met de renteverhogingen sinds het voorjaar van 2022 is de Fed in verkrappende fase aanbelandt.
Een meer verkrappend beleid is nodig, lees nog meer renteverhogingen is een must, maar omdat de onzekerheden aanzienlijk zijn, is het beoordelen hoe ver de bank door moet gaan, uiterst lastig, veel lastiger dan in normale tijden.
Vertraging van het tempo wil niet zeggen dat het einde van de cyclus van renteverhogingen nabij is. Om prijsstabiliteit te bereiken, blijft het nodig dat de economische groei een tijdlang onder de trend uitkomt en dat de arbeidsmarkt minder krap wordt, aldus Powell.
De economische groei mag dan vertraagd zijn, de Fed-topman omschreef de arbeidsmarkt als “zeer krap” en “uit het lood geslagen.” De daling van de jaarlijkse inflatie die de afgelopen maanden te zien is geweest in de VS is weliswaar welkom, aldus Powell, het feit blijft dat de inflatie nog steeds behoorlijk boven het gewenste niveau ligt.
We hebben meer bewijs nodig dat inflatie een voldoende sterke dalende trend ingezet heeft, aldus de Fed-voorzitter om meteen te waarschuwen dat hoe langer de inflatie te hoog blijft, des te groter de kans is dat de inflatieverwachtingen op de middellange termijn hoger worden, het laatste wat de Fed wil.
“Het proces van disinflatie bevindt zich in een vroeg stadium,” zei Powell “en er is nog veel te doen voordat we alle aspecten van inflatie zien dalen.”
Hij vervolgde met de opmerking dat het prematuur zou zijn overwinning op inflatie uit te roepen en dat de Fed dat ook niet zal doen én herhaalde maar nog eens dat de historie duidelijk leert dat de bank niet de vroeg moet stoppen met renteverhogingen.
Dat zijn niet bepaald de woorden van een Fed-voorzitter die zich opmaakt om de buitenwereld mee te delen dat de rente niet verder omhoog zal gaan. Daartegenover staat dat hij wel degelijk liet doorschemeren dat dat moment ook weer niet lang op zich zal laten wachten.
Als Powell zegt dat het beleid van de Fed verkrappend is en dat de bank probeert in te schatten of het verkrappend genoeg is, dan interpreteer ik dat als een duidelijke aanwijzing dat er niet veel meer renteverhogingen op komst zijn.
Zeker omdat hij ook memoreerde dat de reële rentes over de gehele rentecurve stijgende is. Dat vond ik een belangrijke opmerking, omdat de Fed eerder als een voorwaarde om te stoppen met het verhogen van de rente had genoemd dat de rentecurve positief moest zijn.
Dat is nog niet het geval maar het begint wel die kant op te gaan en met een verdere daling van de inflatie in de komende maanden, zou over een niet al te lange tijd aan die voorwaarde voldaan kunnen worden.
Maar de verwachting die op de markten leeft, dat de Fed in de tweede helft van het jaar de rente zal gaan verlagen, dat is wat Powell en de Fed nog steeds bijna lachwekkend vinden.
Powell probeerde dat niet te verhullen: “Renteverlagingen liggen dit jaar niet voor de hand.” Wat is, gezien het bovenstaande, te verwachten met betrekking tot het Fed-beleid de komende tijd?
Er zijn nog enkele renteverhogingen nodig om over een voldoende verkrappend monetair beleid te kunnen spreken, deelde Powell mee.
Aangezien de effecten van eerdere renteverhogingen de komende tijd steeds duidelijk voelbaar zullen worden, inflatie verder zal zakken en het niet te verwachten is dat de Fed ineens weer grotere rentestappen gaat zetten, ga ik uit van nog twee renteverhogingen van 25 basispunten per keer, op 22 maart en 3 mei.
Tegen die tijd zal de officiële rente in de bandbreedte 5,0-5,25% zitten, een niveau waarmee de Fed content zal zijn en een voldoende hoog niveau voor de bank om de conclusie te trekken dat het voldoende is geweest.
Een dag na Powell stond Christine Lagarde in de schijnwerpers. De ECB verhoogde de rente met 50 basispunten, naar 2,5%. De persconferentie na afloop was echter een beschamende vertoning.
In plaats van voor meer duidelijkheid, zorgde de ECB persconferentie vooral voor meer verwarring. Knappe kop die na deze persconferentie weet wat de bank eigenlijk wilde vertellen. De consistentie was ver te zoeken in Frankfurt.
De bank heeft een koers die ze consequent wil volgen, aldus Lagarde. De rentebesluiten worden per vergadering genomen en zijn afhankelijk van de macro-economische cijfers die uitkomen.
Maar dan zegt ze meteen erachteraan dat de bank nu al besloten heeft de rente met 50 basispunten te gaan verhogen wanneer het bestuur in maart weer bij elkaar komt!?
Het beste van de persconferentie van februari was de laatste vraag. Niet omdat het een steengoede vraag was, maar omdat het de laatste vraag was en daarmee het einde van een martelgang.
Het is dat het mijn werk is, maar anders was ik na een kwartier opgehouden met kijken. Maar wáárom was er zoveel inconsistentie? Mijn vermoeden is dat dat een uiting is van grote onenigheid binnen het bestuur over hoe nu verder te gaan.
Naar een goed Europees gebruik en om te voorkomen dat verschillende leden na afloop van de vergadering in interviews hun gal spuwen, stop je dan van alles in zo’n verklaring na afloop, zodat ieder bestuurslid er iets van zichzelf in kan vinden.
Leuk voor rust in de tent, maar funest voor de wens om voor meer zekerheid en duidelijkheid te zorgen voor de buitenwereld. Want die samenraapsel van voorkeuren van verschillende bestuursleden is als geheel simpelweg niet uit te leggen.
Rest de vraag tot slot wat de bank de komende maanden gaat doen met de rente. Voor maart is het antwoord duidelijk: er komt nog een verhoging van 50 basispunten.
Daarna zal de ECB de situatie en het beleid evalueren, aldus Lagarde. Die evaluatie kan verdere renteverhogingen betekenen, zei ze. Als dat al de uitkomst wordt, dan acht ik de kans groot dat dat slechts in zeer beperkte mate zal gebeuren, om drie redenen:
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
