Stel, monetair beleid is een theaterstuk dat opgevoerd wordt in het Carré-theater. De zaal is uitverkocht. Op de bühne wordt geld gedrukt en rondgestrooid. Als we er zo naar kijken, dan kunnen we zien waarom inflatie een slechte zaak is en waarom de Europese Centrale Bank (ECB) een verkeerd en gevaarlijk beleid voert door nauwelijks in actie te komen tegen de hoge inflatie in de eurozone. Structurele inflatie verzwakt namelijk de economie en daarmee de samenleving.
De reden van deze verzwakking is het zogeheten Cantillon-effect, vernoemd naar de Iers-Franse filosoof Richard Cantillon. Het Cantillon-effect komt er in de kern op neer dat een overmatige groei van de geldhoeveelheid vooral diegenen die dicht bij de geldpersen zitten bevoordeelt.
Extra geld erbij drukken (vroeger letterlijk, nu natuurlijk ook en vooral giraal) jaagt na enige tijd inflatie omhoog. De crux zit in de tijdsbepaling na enige tijd. Wie het extra bijgedrukte geld als eerste krijgt, geeft dat meteen uit aan zaken waarvan de prijzen zich niet aangepast hebben aan de toename van de geldhoeveelheid.
Hoe verder weg iemand van de geldpers verkeert, des te minder deze profiteert.
Die groep op de eerste rij, is per definitie niet zo omvangrijk. In Carré zitten duizenden mensen in de zaal, maar er is maar een klein groepje dat plaats kan nemen op de eerste rij. Met andere woorden, de groep die profiteert van te veel geld drukken is klein, de groep die eronder lijdt, is juist zeer groot.
Doordat de bevoorrechten op de eerste rijen het geld uitgeven, komt dat geld in omloop en jaagt de prijzen na enige tijd omhoog. Zij profiteren niet alleen omdat ze spullen met nieuw geld tegen oude prijzen kunnen kopen, maar ook omdat dat nieuwe geld de aandelenkoersen opstuwt.
Tegen de tijd dat het extra geld de mensen op de achterste rijen bereikt, zijn de prijzen al gestegen. Wie vinden we op de achterste rijen? De middenklasse. Dit is de verklaring voor de huidige werkelijkheid, waarin tot 5% van de bevolking behoorlijk geprofiteerd heeft van het gelddrukfestijn, terwijl de andere 95% er bekaaid vanaf is gekomen.
Vandaar dat we inflatie het beste kunnen zien als een soort regressieve belasting.
Het is dan ook pervers dat quantitative easing en de officiële rente op 0% houden, wordt verkocht als beleid dat nodig is om de toegenomen ongelijkheid te verkleinen. In werkelijkheid is die ongelijkheid juist toegenomen sinds 1971 door het (zeer) ruime monetaire beleid!
Dus, als u de volgende keer een beleidsmaker of econoom hoort zeggen dat ruim monetair beleid goed is voor de bevolking of inflatie de smeerolie van de economie is, denk dan aan het Cantillon-effect. Inflatie heeft verstrekkende maatschappelijke gevolgen, komt niet uit de lucht vallen maar is het directe gevolg van het gevoerde monetaire beleid.
Het Cantillon-effect is de reden waarom we, als de inflatie hoog is, nooit de gewone burger horen zeggen dat er niets aan de hand is, maar dat wel horen van de happy few op de eerste rij.
Het goede nieuws is dat voor diegenen achter de eerste rij wel degelijk een manier bestaat op die eerste rij te komen. Tegenwoordig is het zo dat alleen al de verwachting dat de geldpersen aan zullen gaan of aan zullen blijven de koersen op de beurzen omhoog stuwt.
Beleggen is daarom dé manier om uit de achterste rijen naar de eerste rij te springen.
Deze column is 5 januari jl. gepubliceerd in Dft.nl
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
