27 mei 2022 | Door: Edin MujagićEdin Mujagić

Monetaire aanpassing leidt altijd tot onzekerheid

Volgens Edin Mujagic verkeren we inmiddels in een monetaire overgangsperiode. Daar passen onzekerheid en volatiliteit bij. Het goede nieuws voor beleggers: de Fed-put is nog niet van tafel.

Tussen de 10 en 20 procent. Zoveel zijn verschillende aandelenindices in de VS en Europa gezakt sinds het begin van dit jaar. Daarmee zijn de beurzen zo’n beetje terug op de niveaus die we hebben gezien aan de vooravond van de uitbraak van de coronapandemie.

De oorlog in Oekraïne heeft de stemming op de beurzen uiteraard niet geholpen maar de daling van de koersen heeft meer om het lijf, zoals de inflatiepercentages die we voor het laatst in de jaren zeventig hebben gezien.

In het verlengde daarvan hebben de centrale banken hun uitgestippelde koers moeten wijzigen, de een wat radicaler dan de ander. Die nieuwe koers van centrale banken is een belangrijke factor voor de stemming op de beurzen, niet alleen sinds het begin van dit jaar maar al eerder, sinds de tweede helft van vorig jaar.

Geloofsbreuk

Wat we sindsdien meemaken, is mijns inziens het beste te omschrijven als een aanpassing van beleggers en markten aan een situatie die velen tot voor kort voor onmogelijk hielden, namelijk dat de inflatie niet alleen ook kan stijgen maar zelfs behoorlijk kan stijgen. De verwachting dat de inflatie voor eeuwig een laag plateau had bereikt en eerder lager dan hoger zou worden, was toch het beeld dat velen hadden tot aan de zomer van vorig jaar.

Toen de prijzen begonnen te klimmen, werd daarom in eerste instantie gereageerd met een ‘het is allemaal maar tijdelijk’-mantra. Ondanks de vele signalen dat de inflatiestijging niet tijdelijk zal zijn, was het geloof dat de geldontwaarding een fenomeen uit de historieboeken was zo groot, dat velen dat niet konden of wilden accepteerden.

Toen die gedachtenzeepbel uit elkaar spatte, kwam het moment van besef dat de inflatie langduriger een hot item zal zijn én dat de centrale banken niet lang meer kunnen doen alsof hun neus bloedt. Verschillende centrale banken, waaronder de Fed, begonnen met het afbouwen en uiteindelijk stoppen met het opkopen van staatsobligaties en gingen ook over tot renteverhogingen.

Dat was een andere deuk in het geloof van vele beleggers, namelijk het geloof dat renteverhogingen niet te verwachten zijn en dat de langetermijnrentes een nieuw universum hadden bereikt, een soort zwarte gat waaruit ontsnappen, lees stijgen, niet voor te stellen was.

Noodzakelijke beleidsaanpassing

Het besef dat de inflatie kán stijgen, dat de centrale banken het zeer ruime monetaire beleid moeten inruilen voor een veel minder ruime versie ervan zo niet een verkrapping én de stijging van de langetermijnrentes luidden een periode van een marktovergang in.

Zoals zo vaak wordt ook deze overgangsperiode gekenmerkt door onzekerheid en hoge volatiliteit. Dat door de oorlog in Oekraïne de vooruitzichten voor economische groei verslechterden, hielp de stemming ook al niet.

Het gilde van de centrale banken kan in een omgeving van zeer hoge en stijgende inflatie niets anders doen dan het beleid aanpassen. Zouden ze dat niet doen, dan zou de al aangetaste geloofwaardigheid in die instellingen een nieuwe knauw krijgen. Zelfs de centrale bank die alles aangreep om de rente negatief te houden, de Europese Centrale Bank, moest overstag gaan.

"Centrale banken kunnen in een omgeving van zeer hoge en stijgende inflatie niets anders doen dan het beleid aanpassen"

Fed-put niet verdwenen

Ondertussen is men gewend aan die nieuwe koers van de centrale banken. De inflatie blijft hoog en zal de komende jaren aanmerkelijk hoger zijn dan we gewend zijn sinds 2000, maar het is te verwachten dat de piek nabij is.

Het bovenstaande betekent mijns inziens dat de Powell-put niet verdwenen is van de markten maar alleen dat het uitoefenen ervan voorlopig niet opportuun is voor de Fed. Dat kan in de nabije toekomst veranderen. Ik kom al enige tijd regelmatig opmerkingen van de leden van het rentecomité van de bank die erop hinten dat de Fed de rente niet zo vaak zal hoeven te verhogen als eerder werd gedacht.

"De inflatie blijft hoog en zal de komende jaren aanmerkelijk hoger zijn dan we gewend zijn"

Beleggingsvisie

Voorlopig blijft de inflatie aan de hoge kant en daarmee blijft de window of opportunity voor de Fed open om de rente op te krikken en daarmee onder meer de eigen geloofwaardigheid een beetje op te peppen.

Zulke overgangsperiodes op de financiële markten zijn momenten waarop beleggers er goed aan doen zich niet af te laten leiden door de ontwikkelingen op korte termijn maar hun visie op de toekomst tegen het licht houden om na te gaan of het beleggingsbeleid nog wel past. Zo wordt de basis gelegd voor gezonde rendementen in de toekomst.

Deze column is 27 mei jl. gepibliceerd in IEXProfs.

Monetaire aanpassing leidt altijd tot onzekerheid
Over de auteur

Over de auteur
Edin Mujagić

Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.