De groeiende ongelijkheid in de wereld wordt veroorzaakt door de groeiende hoeveelheid geld. Want daarvan profiteren alleen mensen die dicht bij de geldpersen zitten. Wil je de scheefgroei echt aanpakken, dan moet volgens Edin Mujagic het monetaire en begrotingsbeleid op de schop.
Om de groeiende ongelijkheid in de wereld te bestrijden bepleiten ngo's, politici en opiniemakers hogere belastingen op vermogens. Het is een oproep die gretig weerklank vindt, maar helaas voorbij gaat aan de bron van het probleem: hóe kon de ongelijkheid zo groot worden?
De belangrijkste oorzaak is het langdurig ruime beleid van de centrale banken, met aanhoudende inflatie tot gevolg. Dit krachtige herverdelingsmechanisme kennen economen als het Cantillon-effect: een overmatige groei van de geldhoeveelheid bevoordeelt vooral diegenen die dicht bij de geldpersen zitten.
Te veel geld bijdrukken jaagt na enige tijd de prijzen omhoog. De crux zit in ‘na enige tijd’. Wie het extra bijgedrukte geld als eerste krijgt, geeft dat meteen uit aan zaken waarvan de prijzen nog niet gestegen zijn, zoals vastgoed. Als daarna de (huizen)prijzen stijgen, wordt je voorsprong op de middenklasse groter en groter. Hoe verder je zit van de geldpers, hoe minder je profiteert. Vergelijk het met een volle schouwburg, waar op het podium geld bijgedrukt wordt en de zaal wordt ingegooid. Er zitten duizenden mensen in de zaal, maar er zit maar een klein groepje op de eerste rij.
Ongelijkheid
Ongelijkheid in het Westen nam vooral sinds 1971 toe, toen het internationale geldstelsel van Bretton Woods ineen stortte. Dat stelsel hield in dat de centrale banken niet onbeperkt en zeker niet structureel geld konden bijdrukken. Sinds 1971 kan dat wel, en gebeurde het ook volop.
Wie de grote, groeiende ongelijkheid wil aanpakken, ontkomt er niet aan om het monetaire en begrotingsbeleid over een andere boeg te gooien. De toename van de geldhoeveelheid moet aan banden worden gelegd. Dat vereist hogere rentes van de centrale banken en op zijn minst veel kleinere begrotingstekorten van de overheden. Alleen zo zet je een bijl aan de wortel van het probleem. Belastingen verhogen voor de mensen op de eerste rij lost, in het meest gunstige geval, het probleem tijdelijk op.
Dit opiniestuk is 25 januari jl. gepubliceerd in FD.nl
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
