11 april 2023 | Door: Edin MujagićEdin Mujagić

Gooit OPEC+ roet in het eten?

De hogere olieprijs zal de economie echt niet doen ontsporen, aldus Edin Mujagic. Bovendien, centrale banken waren toch al niet van plan veel verder te gaan met het verhogen van de rente.

Twee berichten vorige week zouden gevolgen kunnen hebben voor beleggers voor dit en volgend jaar. Eerst was er het bericht dat de OPEC+-landen (de leden van de vereniging van olieproducerende landen OPEC, aangevuld met enkele niet-leden, zoals Rusland en Mexico) besloten hadden de olieproductie verder te verlagen.

Vanaf mei dit jaar tot het einde van het jaar wordt er ongeveer 1,1 miljoen vaten minder per dag uit de grond gepompt dan tot aan mei gebeurde. Samen met de eerdere productieverlaging gaat het om iets minder dan 5% van het totale olieaanbod.

Dat is groot genoeg om invloed te hebben op de olieprijs. Noteerde die enkele weken geleden nog rond de 70 dollar per vat, inmiddels kost een vat zwarte goud circa 85 dollar.

Rente omlaag?

Ik vind dat die stijging - en mogelijke verdere stijging de komende tijd - niet voldoende om de economische groei te doen ontsporen en voor een recessie te zorgen in ons werelddeel en de VS.

Een hogere olieprijs, zeker als de oorzaak niet een enorme vraagstijging is, maar productieverlaging, helpt natuurlijk niet. De economie is echter sterk om genoeg een hogere olieprijs te absorberen, zeker nu het erop lijkt dat de centrale banken binnenkort gaan stoppen met renteverhogingen (of daar al mee zijn gestopt wel?).

En renteverlagingen eind dit jaar zouden beleggers niet verbazen. Daarnaast is het te verwachten dat de langetermijnrentes de komende tijd wat dalen.

Doet ertoe

Enerzijds doordat een periode van consolidering niet vreemd zou zijn na de rappe en forse stijging van de afgelopen maanden, maar ook omdat de economische groei al aan het afremmen is, zoals gezegd de centrale banken zo goed als klaar lijken te zijn met het verhogen van de rente en de inflatie nog steeds daalt.

Misschien niet hard genoeg als voorheen, maar wel daalt. Een inflatiedaling kan de komende maanden doorzetten, ondanks de stijging van de olieprijs. Vergeet niet dat voor inflatiedoeleinden het verschil tussen de olieprijs op elk gegeven moment met die van twaalf maanden ervoor, ertoe doet.

In het voorjaar van 2022 kostte een vat olie tussen de 100 en 120 dollar. Dat betekent dat ook na de recente stijging en mogelijke verdere stijging, uit die hoek voorlopig geen opwaartse druk zal komen op inflatie.

Genoeg noodzaak?

De neerwaartse druk zal veel minder sterk zijn dan we eerder verwachten. Dat kan voor slapeloze nachten bij de centrale bankiers zorgen. De hogere olieprijs als gevolg van het besluit van OPEC+ is niet sterk genoeg de economische vooruitzichten aanmerkelijk te verslechteren, maar wel sterk genoeg om de daling van de inflatie te vertragen.

Dus de noodzaak om te stoppen met het verhogen van de rente of renteverlagingen te overwegen, lijkt er niet te komen. Die noodzaak zou er zijn als de groei wel een knauw zou krijgen door de opgelopen olieprijs.

De noodzaak de rente vaker dan één keer op te krikken de komende maanden daarentegen neemt wel toe als de inflatie inderdaad minder hard gaat dalen door de gestegen olieprijs.

Spannende tijd

Maar de centrale banken hebben in maart duidelijk laten weten het liefst te willen stoppen met het verder duurder maken van geld. Het zal spannend, en zeer belangrijk, zijn de komende tijd te kijken hoe inflatie reageert op de stijging van de olieprijs en hoe de centrale bankiers vervolgens erop gaan reageren.

Het tweede bericht deze week, is een blog van de ECB waarin staat dat de helft van de hoge inflatie sinds de herfst van 2022 veroorzaakt werd doordat veel bedrijven hun prijzen buitensporig hebben verhoogd.

‘Buitensporig’ als in dat ze hun prijzen met meer hebben verhoogd dan hun kosten zijn toegenomen. Dat zou zomaar ertoe kunnen leiden dat, terwijl we in de tweede helft van dit jaar regelmatig berichten onder onze neuzen krijgen dat de economische activiteit vertraagd is en verder vertraagt, bedrijfswinsten wel eens behoorlijk kunnen meevallen.

Benieuwd naar vergaderingen

Immers, als je de prijzen harder kunt verhogen dan je je kosten ziet stijgen, dan moet dat zichtbaar zijn onder de streep. Ik ben zeer benieuwd naar de bottom line over het tweede en het derde kwartaal straks. Maar voordat het zo ver is, is het wachten op 3 en 4 mei. Op die dagen vergaderen namelijk eerst de Fed en daarna de ECB.

Gooit OPEC+ roet in het eten?
Over de auteur

Over de auteur
Edin Mujagić

Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.