Het zou zomaar kunnen dat de inflatie in de VS in het eerste kwartaal van 2023 halveert. Dat zou zomaar gevolgen voor het Fed-beleid kunnen hebben. En: help Edin Mujagic een nieuw woord in te burgeren.
Dingen niet willen horen. Dat is, denk ik, een goede beschrijving van de vooral Amerikaanse financiële markten in de afgelopen maanden.
Keer op keer gaf de Fed aan dat de bank de rente aanmerkelijk verder zal moeten verhogen omdat de inflatie anders te lang hoog dreigt te blijven. Keer op keer namen de markten dat ter kennisgeving aan en gingen over tot de orde van de dag.
Vandaar dat de hevige reactie op de Amerikaanse beurzen eerder deze week, nadat de nieuwste inflatiecijfers gepubliceerd werden, verbazing oproept.
De Amerikaanse inflatie is in augustus uitgekomen op 8,3% vergeleken met een jaar eerder. Hoewel dat de tweede daling op rij is, schrokken de financiële markten in de VS. De aandelenkoersen daalden scherp op het nieuws.
De reden is dat de inflatie ten opzichte van een maand eerder weer gestegen is nadat die in juli onveranderd was gebleven, dat de jaarlijkse inflatie hoger was dan analisten had verwacht én dat de kerninflatie hoog is gebleven.
Dat de maand-op-maand inflatie gestegen is, is opmerkelijk te noemen aangezien de brandstofprijzen aan de pomp – een nogal belangrijk cijfer voor veel Amerikanen en hun stemming – de afgelopen weken behoorlijk is gedaald.
De stijging van het maand-op-maand cijfer geeft daarmee aan dat andere prijzen niet alleen zijn gestegen maar dat de stijging een zodanige omvang had, dat de daling van de energiecomponent overschaduwd werd.
Een blik op de cijfers leert dat zaken zoals huisvesting, eten en zorg – de eerste levensbehoeften zeg maar – duurder zijn geworden, met 0,8 respectievelijk 0,7 en 0,8% op maandbasis.
Dat houdt niet alleen in dat de inflatiepijn op steeds meer plekken opduikt maar ook nog eens heviger wordt en vooral pijn doet bij vitale uitgaven. Het vergt niet al te veel voorstellingsvermogen om te zien dat dat geen goed nieuws is voor de vooruitzichten voor economische groei.
Zeker niet omdat de noodzaak voor de Fed door te gaan met renteverhogingen door het cijfer van vandaag eerder groter wordt dan kleiner. Volgende week komt het rente comité van de Fed bij elkaar.
Een renteverhoging van 75 basispunten is vrijwel zeker, maar het zou mij niet verbazen als de Fed nog duidelijker zegt dat er meer renteverhogingen nodig zullen zijn erna. Als Powell erop zou hinten dat de rente hoger zal moeten dan waar eerder op gerekend werd, zal ik niet raar opkijken.
Inflatie op middellange termijn bestrijd je alleen met voldoende renteverhogingen, iets wat te veel economen, analisten en beleggers lijkten te zijn vergeten.
Hoe groter de inflatieolievlek is en hoe hardnekkiger de inflatievervuiling is in de economie, des te hogere rente nodig is om die vlek op te ruimen. Een Fed funds met een 4 voor de komma zo niet een 5, zou zomaar nodig kunnen zijn in 2023.
Ik vraag me af of de Fed ook zo ver zal gaan, maar wat op het moment relevant is voor beleggers is vooral dat de Fed-plannen behoorlijk afwijken van wat de markt van de Fed verwacht.
Het zou niet verbazen als de bank de rente niet zo ver optrekt enerzijds door de economische ontwikkelingen in de komende maanden en kwartalen en anderzijds doordat de inflatiecijfers over een niet al te lange tijd verder omlaag kunnen gaan.
Als de maand-op-maand inflatie vanaf nu elke maand uitkomt op 0,2% – dus sneller stijgt dan in augustus – zal de jaarlijkse inflatie in de VS in het eerste kwartaal van 2023 onder de 5% zakken.
Nog voordat het zomer wordt in onze contreien, zou de jaarlijkse inflatie vervolgens onder de 4 en daarna onder de 3% komen te liggen. Daarmee zou de Fed-rente zo rond april c.q. mei 2023 hoger zijn dan de inflatie in de VS.
En dat is iets waarvan ik me heel goed kan voorstellen dat de Fed zal betogen dat verdere renteverhogingen niet nodig zijn. Gemiddeld genomen is de Amerikaanse inflatie sinds 1990, maar ook sinds 2000 én 2010 overigens met 0,2% per maand gestegen, dus zo’n stijging zou alles behalve ongebruikelijk zijn.
Zelfs bij een aanhoudende maandelijkse inflatiestijging van 0,3%, zou inflatie in de VS in het voorjaar van 2023 een 4 voor de komma hebben. En dan nog iets anders, nu we het toch over inflatie hebben.
Morgen, 17 september, is het precies 30 jaar geleden dat ik naar Nederland ben gekomen. In die periode heb ik drie nieuwe woorden mogen toevoegen aan de Nederlandse taal, zoals geldmoord (in 2012). Een woord per decennium dus. Dat gemiddelde van één woord per decennium munten, wil ik vasthouden.
En dus… 41.860 euro. Dat was het gemiddelde reële inkomen in Nederland in 2021, leert een duik in de data Eurostat, het Europese bureau voor de statistiek. Daarmee was Nederland niet alleen veel rijker dan de eurozone als geheel (gemiddeld jaarinkomen 30.860 euro) maar zelfs het rijkste euroland (afhankelijk van de maatstaf, soms staat Duitsland net iets boven Nederland).
Ok, Luxemburg en Ierland scoorden weliswaar hoger, maar voor beide landen geldt dat het inkomen een vertekend beeld heeft. In Luxemburg door de aanwezigheid van veel banken en andere financiële instellingen, waardoor veel inwoners uit andere landen in Luxemburg werken.
Dat betekent dat hun inkomen mee telt in het Luxemburgse bbp terwijl zij zelf geen inwoners van het land zijn. Ierland profiteert van de aanwezigheid van veel multinationals die daar, vanwege het gunstige belastingklimaat, officieel hun intellectuele eigendommen bewaren en zo het Ierse bbp kunstmatig verhogen.
Toch lukt het ruim 10% van de huishoudens – en die groep neemt toe – niet om elke maand rond te komen. Aan het inkomen ligt het niet, zoals we gezien hebben. Waar het dan wel aan ligt?
Aan wat je met dat inkomen kunt doen….of steeds vaker niet kunt doen. Ofwel aan de hoge inflatie. De Nederlander is niet arm maar wordt tegenwoordig arm gemaakt door de hoge geldontwaarding. Voorlopig blijft dat het geval, mede omdat de ECB de inflatie nauwelijks aanpakt.
U zou dus kunnen zeggen dat er geen armoede is in Nederland, maar vooral wat ik inflatiearmoede noem. De definitie van inflatiearmoede is dan dat veel Nederlandse huishoudens, kijkend naar het inkomen, niet arm zíjn maar arm worden gemaakt door de hoge inflatie.
Helpen jullie me inflatiearmoede in te burgeren? Deel het woord in dit artikel via twitter, Linkedin, mail et cetera. En laten we hopen dat het woord snel overbodig wordt!
DEze column is 16 september jl. gepubliceerd in IEXProfs
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
