Jerome Powell, voorzitter van de Fed, de Amerikaanse evenknie van de Europese Centrale Bank, gaf vorige week een uur durend TV-interview. Dat is vrij zeldzaam voor een voorzitter van de centrale bank.
Daarin zei hij onder meer dat de Amerikaanse staatsschuld op termijn onhoudbaar is. De schuld neemt harder toe dan dat de economie groeit, aldus Powell en dat maakt de schuld onhoudbaar.
Dat is een heldere redenering. Immers, als we de groei van de economie even voor het gemak zien als de groei van de inkomsten van de overheid, dan is het duidelijk dat als de schuld sneller klimt dan het inkomen, die schuldenberg almaar hoger en hoger wordt.
Dollars bijdrukken
Aangezien de Amerikaanse staatsschuld ongeveer 100% van de economie bedraagt, is de kwalificatie ‘onhoudbaar op termijn’ de juiste. Toen ik Powell dat hoorde zeggen, dacht ik onder meer aan het volgende.
De Amerikaanse staatsschuld bedraagt, zoals gezegd, circa 100% van de economie. De VS zijn een land dat een uitzonderlijk privilege geniet als eigenaar van de facto de wereldmunt. Die privilege bestaat uit het feit dat de VS onbeperkt dollars kan bijdrukken, maar ook uit het feit dat de rest van de wereld dollars nodig heeft, waardoor er dus altijd veel vraag naar is, én dat ze die dollars doorgaans belegt in de Amerikaanse staatsobligaties.
Dat laatste houdt de Amerikaanse rentes lager dan die anders zouden zijn geweest (een enorm economisch voordeel) en zorgt ervoor dat de VS een hogere staatsschuld zonder al te veel gevolgen kan hebben dan andere landen in de wereld (immers, door de genoemde rol van de dollar is er altijd veel vraag naar de Amerikaanse schuldbewijzen). De Franse president Valery Giscard d’Estaing sprak in de jaren zestig, jaloers, van een exorbitant voordeel van de VS.
Schulden remmen af
De Amerikaanse economie is een relatief jonge economie, waarmee ik doel op de gemiddelde leeftijd van de beroepsbevolking. Ook in de VS slaat de vergrijzing toe maar later dan in veel Europese landen en in iets mindere mate (mede door de immigratie naar het land).
De Amerikaanse economie behoort tot de meest innovatieve. In combinatie met onder meer het voorgaande punt, is het daarmee een relatief vitale, veerkrachtigere economie dan bijvoorbeeld voor Europese economieën. Mede daardoor presteert de Amerikaanse economie doorgaans beter dan veel Europese economieën.
Met al die zaken in mijn achterhoofd, vroeg ik, terwijl naar Powell zat te kijken, af: als de staatsschuld van zo’n land onhoudbaar is, wat voor term moeten we dan in hemelsnaam gebruiken voor bijvoorbeeld Italië?! Dat land heeft een staatsschuld van ruim 140% van de economie, daar wordt weinig tot niets aan gedaan. Die economie presteerde zelfs in de gouden economische jaren belabberd en op de lijstjes van de meest innovatieve landen ter wereld vinden we Italië niet in het, om het in voetbaltermen uit te drukken, linker rijtje. De staatsschuld van landen als Frankrijk en Spanje zijn met ongeveer 110% van de economie overigens ook aan de (te) hoge kant.
Het is duidelijk dat iets aan het schuldenprobleem gedaan moet worden, omdat te hoge schulden economische groei afremmen, onder meer via de weg van hogere rentes. En dat ‘iets doen’ moet snel beginnen want hoe langer je ermee wacht, des te minder opties je zult hebben en des te lastiger het zal worden er iets aan te doen.
Deze column is 7 februari jl. gepubliceerd in Dft.nl
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
