Het is vandaag code rood in delen van het land want we hebben storm Poly op bezoek. Naar verwachting verlaat die gast ons aan het einde van de dag. Als we het over de inflatiestorm hebben waar we in zitten, dan geldt daar al bijna 2 jaar code rood. Alleen díe ongenode gast gaat niet vanzelf weg. Die moet verjaagd worden door de centrale banken met renteverhogingen.
Zij proberen dat al enige tijd voor elkaar te krijgen maar die ongenode gast wil maar niet weggaan. Wil je als een centrale bank de onderliggende inflatie naar 2 procent laten zakken en daarop houden, dan zul je de vraag naar goederen en diensten moeten afremmen. Ja, het aanbod zou je kunnen opkrikken. Het probleem is dat het aanbod opkrikken op korte termijn onmogelijk is. Daarvoor moet je bijvoorbeeld meer mensen aan het werk zetten, iets waar niet veel te verwachten is omdat de werkloosheid zeer laag is.
En daarmee zijn we bij een interessante vraag aanbelandt, namelijk kunnen de centrale banken zoals de Europese Centrale Bank (ECB) de inflatie verslaan zonder een, wellicht behoorlijke, stijging van de werkloosheid?
Ik vrees dat het antwoord 'neen' is: de vraag afremmen kan alleen maar als het besteedbaar inkomen, op macroniveau, daalt. Dat is niet leuk, natuurlijk niet. Maar we mogen niet vergeten dat inflatie bestrijden zonder pijn net zo goed mogelijk is als een benzineauto op diesel laten rijden. Dat inflatie bestrijden niet zonder pijn kan, is dé reden waarom je inflatie beter kunt voorkomen dan gaan genezen.
Bekijken we de afgelopen kwartalen door die bril, dan zien we dat de werkloosheid in de VS en eurozone niet of nauwelijks is gestegen sinds de centrale banken daar de rentes zijn gaan verhogen. Toegegeven, een deel van de effecten ervan moet nog komen, maar dat je anno juli 2023 in de werkloosheidsstatistieken (bijna) niets daarvan ziet, betekent simpelweg dat de centrale banken nog niet ver genoeg zijn gegaan met het aantrekken van de monetaire teugels.
Dat is geen leuke constatering, ik geniet er ook niet van en pleit niet voor meer renteverhogingen omdat ik dat leuk vind maar omdat ik weet, op basis van bestudering van monetaire historie, dat inflatie niet (daadkrachtig genoeg) aanpakken, op termijn veel hogere én langer durende kosten betekent, veel hoger dan de kosten op de korte termijn.
Maar kán de werkloosheid wel stijgen nu de arbeidsmarkt structureel krap is door de vergrijzing? Dat is een hele interessante vraag. Het antwoord is ja, dat kan, maar daar is dan waarschijnlijk een diepere recessie voor nodig. En daar zit niemand op te wachten. Gelukkig kan de vraag ook via een andere route voldoende dalen om vraag en aanbod meer in balans te brengen. Hoe? Als de overheid geen olie op het vuurtje gooit en minder geld uitgeeft. Macro-economisch gezegd: als de overheden in de eurozone en de VS geen begrotingstekorten zouden hebben dit en komende jaren. Maar ja, ik weet niet hoe hoog u die kans inschat maar ik zie mijzelf nog eerder de gouverneur van de centrale bank van de Seychellen of zo iets worden dan dat dat gebeurt.
Deze column is 5 juli jl. gepubliceerd in Dft.nl
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
