‘Renteverhogingen door de ECB zouden het probleem van hoge inflatie niet oplossen.’ Dat is de redenering die ik de laatste tijd steeds vaker tegenkom.
Ik vind het al winst overigens want wie dat argument gebruikt, vindt de hoge inflatie op zijn minst een probleem. Heel lang juichten velen de hogere inflatiecijfers toe en nog steeds zijn er veel economen die 5 procent en meer inflatie vreemd genoeg niet zo’n probleem vinden.
Terug naar de genoemde redenering. De achterliggende gedachte is dat een beetje hogere rente er niet voor zal zorgen dat containertekorten en andere logistieke problemen verdwijnen of dat de olieprijs ineens spectaculair daalt. Dat is uiteraard een waarheid als een koe. Maar…
Een renteverhoging door de Europese Centrale Bank (ECB) zal de momenteel hoge inflatie niet terug in het hok duwen. Sterker nog, als ik naar de achterliggende oorzaken van de hoge inflatie van de laatste tijd kijk, dan is de kans zeer groot dat de inflatie vanzelf van de huidige hoge niveaus zal zakken in de loop van dit jaar. Dat heeft niet alleen met die logistieke problemen te maken, die mettertijd een minder groot probleem zullen worden, maar ook met de manier waarop inflatie wordt berekend (voor de liefhebber: mijn paper voor de Commissie Financiën van de Tweede Kamer hierover, is te downloaden via deze link). Dat laatste betekent bijvoorbeeld dat zelfs als de olieprijs iets blijft stijgen, de jaarlijkse inflatie uit die hoek niet minder aangejaagd zal worden later dit jaar.
Ondanks dat alles is de redenering ‘een renteverhoging nu drukt de inflatie in 2022 niet omlaag’ niet relevant.
Wat wél relevant is, is dat door de rente te verhogen of op zijn minst die stap in de nabije toekomst in het vooruitzicht te stellen, de ECB duidelijk zou maken dat wat de bank al jarenlang roept, namelijk dat ze bij hogere inflatie in actie zal komen, geen loze beloftes waren.
Door nog steeds vol te houden dat er niets aan de hand is, zet de bank niet alleen haar geloofwaardigheid op het spel maar het lijkt er steeds meer op dat ze haar ogen sluit voor iets wat haar zusterinstellingen elders wél zien, namelijk dat de opleving van de inflatie niet iets is wat eventjes zal duren en vanzelf weer zal verdwijnen.
De Britse centrale bank en de Amerikaanse Fed hebben die opvatting al laten vallen en hebben de rente of al verhoogd (Bank of England) en doen dat binnenkort (de Fed, het rentecomité ervan vergadert as we speak en maakt vanavond Nederlandse tijd bekend wanneer de rente omhoog zal gaan, niet óf dat gaat gebeuren). Zelfs de Japanse centrale bank houdt rekening met langdurig hogere inflatie!
Door haar ogen dicht te doen voor hetgeen overduidelijk is, dat een belangrijk deel van de inflatiestijging níet tijdelijk van aard is, loopt de ECB het gevaar het tijdelijke deel ervan, permanent te maken. Hoe? Bijvoorbeeld doordat de vakbonden zien dat de belofte dat ze zal ingrijpen als de prijzen te hard stijgen, een loze belofte is geweest en de vakbonden daarom hogere looneisen gaan stellen. Bedrijven berekenen die vervolgens door in hun prijzen, de inflatie blijft daardoor hoger dan voor de pandemie, looneisen daarop hoger worden…iets wat economen een loon-prijsspiraal noemen is dan een feit. Als dat een feit wordt, dan loop je als centrale bank achter de feiten aan.
Deze column is 26 januari jl. gepubliceerd in Dft.nl
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
