Een unicum: de ECB zou de rente wel eens eerder kunnen verlagen dan de Fed. En Jerome Powell noemde de inflatieontwikkeling grofweg in lijn met onze verwachtingen. Dat klopt niet, aldus Edin Mujagic.
Inkoopmanagersindices zijn goede vooruitlopende indicatoren voor de ontwikkeling van de economie. Die, maandelijkse, enquêtes zijn zodanig geconstrueerd dat als de score onder de 50 punten ligt, er sprake is van een krimp en als de indicator boven 50 punten noteert, dat op expansie wijst.
De inkoopmanagersindices zijn er voor de hele economie; eentje voor de industrie en eentje voor de dienstensector. Een lange tijd lagen de scores (behoorlijk) onder die 50 punten. De laatste tijd zijn in vrijwel alle grote economieën de scores of boven die grens uitgeklommen of zijn hard op weg ernaartoe.
Niet vreemd dat tegelijkertijd ook het ondernemersvertrouwen in de lift zit. Wat we uit deze ontwikkeling voorzichtig kunnen concluderen, is dat het ergste voor de economieën van de eurozone en China achter de rug lijkt te liggen.
Niet dat er voorlopig spectaculair hoge groeicijfers te verwachten zijn – alles behalve zelfs – maar de kans op een recessie lijkt danig afgenomen te zijn. In de VS blijft de economie goed draaien.
Een van de gevolgen hiervan is dat de inflatie voorlopig aan de te hoge kant blijft. Vorige week kwam uit de VS het bericht dat de inflatie (gemeten met de PCE-index) in februari nagenoeg onveranderd is gebleven, met kerninflatie op 2,8%, ver verwijderd van wat de Fed nastreeft.
Een van de vragen die de inkoopmanagers elke maand krijgen, gaat over prijsontwikkelingen. Daaruit blijkt dat de opwaartse druk op de inflatie de komende tijd wel eens heviger kan worden. Geen wonder: als economische activiteit toeneemt, bouwt zich doorgaans ook opwaartse prijsdruk op.
Wat uit die enquêtes verder blijkt, is dat die opwaartse druk op prijzen, sterker en hoger is dan voor de pandemie, in zowel het diensten- als het industrie-deel van de economie. Dit is vooral in de VS het geval.
Dat die druk hoger is, is niet vreemd. In de afgelopen jaren is er namelijk heel wat veranderd op dit gebied en het zijn structurele veranderingen. We leven in een wereld waarin protectionisme hoogtij viert, vergrijzing een feit is, energietransitie gaande is en overheden behoorlijke begrotingstekorten hebben en houden.
Dat zijn allemaal zaken die de inflatie aanjagen. Daarnaast blijkt uit de hoek van de energieprijzen niet meer neerwaartse maar opwaartse druk op geldontwaarding te komen, iets wat, gezien de ontwikkeling van de olieprijs, de komende tijd eerder sterker dan milder dreigt te worden.
En dat stelt vooral de Fed voor een enorm probleem. Namelijk dat de voorgenomen renteverlagingen wel erg lastig gaan worden. Jerome Powell deed vorige week vrijdag, na de publicatie van de inflatiecijfers, nog een beetje laconiek erover. Hij noemde de inflatieontwikkeling ‘grofweg in lijn met onze verwachtingen’.
Ik denk dat hij jokt. Als de inflatieontwikkelingen echt in lijn der verwachtingen zouden zijn, dan zou hij niet hebben gezegd dat de Fed geen haast heeft de rente te verlagen maar zouden we gehoord hebben dat de weg naar lagere rentestanden vrij is.
In plaats daarvan zie Powell dat de Amerikaanse economie geen economie lijkt te zijn die last heeft van de huidige rentestand. Dus het is een economie die er nauwelijks last van heeft!
Dat blijkt duidelijk uit de groei-, inflatie- en arbeidsmarktcijfers. Het komt erop neer dat de Amerikaanse economie het prima doet, waardoor inflatie hardnekkig hoog blijft. Hoewel de Fed-rente die vrij snel verhoogde van 0 naar 5,25-5,50%.
Dat kan betekenen dat die rente óf niet voldoende verhoogd is óf dat het effect van die renteverhogingen nog moet komen. Ofwel: er is veel onzekerheid.
Blijkt het eerste het geval te zijn, dan doet de Fed er goed aan de rente op zijn minst onveranderd te houden dit jaar (zie niet verder verhogen!). Blijkt het tweede het geval te zijn, dan zijn juist renteverlagingen te overwegen. In de afgelopen dagen waren er veel leden van het rentecomité van de Fed aan het woord en de conclusie is dat we te maken hebben met een soort monetaire kakofonie.
Sommigen van hen zien renteverlagingen nog steeds zitten, anderen spreken van wellicht helemaal geen renteverlagingen dit jaar. Wat de Fed uiteindelijk zal doen?
Hoewel het onduidelijk is, lijkt de bank te gaan voor een zachte heelmeesters-aanpak. Een subtiele linguïstische verandering sinds 2022 wijst daarop. In dat jaar zei Powell dat bestrijden van inflatie pijn zal doen. Higher for longer, wat daarna kwam, was al een versoepeling en inmiddels is het ineens ‘het zal wel even duren voordat inflatie terug is op 2%, maar is niet erg, het mag wel wat langer duren.’
De centrale banken, met hun rentebeleid, vormen een bastion tegen hogere inflatie. Maar door onder meer de hoge (en stijgende) schulden bij de overheden, krijgen die steeds minder ruimte inflatie voldoende sterk aan te pakken met renteverhogingen omdat renteverhogingen in combinatie met de hoge (en stijgende) staatsschulden, voor een financiële ramp kunnen zorgen.
Dit effect is nu al zichtbaar, met de Fed en de ECB, die hun rentes gaan verlagen terwijl de inflatie te hoog is. Daarover gesproken: 2024 lijkt een bijzonder jaar te worden. Kijk ik naar de economische situatie, het inflatiebeeld en luisterend naar de centrale bankiers aan de weerszijden van de Atlantische Oceaan, dan zou het me niet verbazen als de ECB als eerste de rente verlaagt, gevolgd door de Fed.
Dat zou een unicum zijn: doorgaans leidt namelijk de Fed de monetaire dans.
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
