3 november 2023 | Door: Edin MujagićEdin Mujagić

De Fed is klaar met verhogen, toch?

Beleggers reageerden euforisch op het rentebesluit van de Fed en het commentaar van Fed-voorzitter Jerome Powell. Alsof de Fed klaar is met het verhogen van de rente. Maar dit optimisme wordt door monetair econoom Edin Mujagic niet gedeeld.

Elke belegger heeft er wel van gehoord, de Magnificent Seven, de verzamelnaam van de 7 mega technologie-aandelen, die al enige tijd de kar van de S&P 500 trekken. Zonder die 7 aandelen deed de genoemde index dit jaar niet echt veel.

Bij centrale banken hebben we de Magnificent One noem: het is de Fed die de klok slaat en het is de Fed die de monetaire kar trekt én de richting bepaalt.

Fed is klaar?

Deze week vergaderde het rente comité van die bank en besloot die onveranderd te houden, net als de ECB vorige week. Maar waar de ECB-persconferentie heel sterk het gevoel opriep van een centrale bank die klaar is met renteverhogingen, bezorgde Fed-voorzitter Jerome Powell beleggers een heel ander gevoel; namelijk dat een renteverhoging in de komende maanden zeer goed mogelijk is.

Zo zei hij dat de Amerikaanse economie sterk is, verrassend sterk. Dat de arbeidsmarkt iets is afgekoeld, maar heel sterk blijft. Dat de inflatie, hoewel gedaald in de afgelopen maanden, nog steeds te hoog is.

Over de inflatie zei Powell dat enkele maanden van welkome cijfers pas het begin is van het proces dat voor voldoende vertrouwen moet zorgen dat inflatie naar 2% zal zakken.

Nog een lange weg te gaan

Er is nog een lange weg te gaan, aldus de Fed-voorman. De Fed is inmiddels in de zone aanbeland waarin de vraag actueel is of de doorgevoerde renteverhogingen voldoende kunnen zijn. Het effect van renteverhogingen zal sterker gevoeld gaan worden, vandaar dat voorzichtigheid hoe verder te werk te gaan, geboden is.

Als die vraag beantwoord is – en de bank is er heel duidelijk nog niet over uit – dan komt de vraag hoe lang de rente op het huidige niveau te houden om de inflatie terug naar 2% te krijgen. Over renteverlagingen wordt nog niet gesproken en het algehele gevoel na het luisteren naar Powell is dat dit ook niet snel op tafel zal komen.

De Fed moet eerst een verdere afkoeling op de arbeidsmarkt zien (volgens Powell is de vraag naar arbeid nog steeds veel hoger dan het aanbod, ondanks het feit dat meer mensen zich op die markt melden en dat immigratie terug is op het niveau van voor de pandemie) plus een vertraging van de economische activiteit om inflatie op termijn naar 2% terug te krijgen.

Over de arbeidsmarkt zei Powell dat verdere renteverhogingen nodig kunnen zijn als die markt de komende tijd niet verder afkoelt. Al die opmerkingen zijn veel meer te rijmen met een havikachtige Fed, een Fed die nog steeds de neiging heeft de rente te verhogen.

Opgelopen langetermijnrentes

De afgelopen weken ging het vaak over de opgelopen langetermijnrentes, in de zin dat die de facto het werk van de Fed doen. Wat dat betreft erkende Powell dat de opgelopen kapitaalmarktrentes uiteraard het beoogde effect hebben maar hij gooide er meteen ook een volle bak ijskoud water op de financiële markten.

Wat bedoel ik daarmee? Ik doel op twee opmerkingen van Powell. In de eerste plaats op zijn opmerking dat de opgelopen kapitaalmarktrentes structureel hoger moeten zijn om te concluderen dat die markt het werk van de Fed doet.

De bank is er nog niet zeker van dat de stijging van de afgelopen maanden persistent genoeg is. Vrij vertaald: de opgelopen kapitaalmarktrentes tot nu toe staan een mogelijke nieuwe renteverhoging in december niet in de weg.

De tweede opmerking waar ik op doel, is dat de reden dat de kapitaalmarktrentes opgelopen zijn niet mag zijn de verwachting dat de Fed de officiële rente verder zal optrekken. Als dat om wat voor reden namelijk niet gebeurt, dan zouden de langetermijnrentes weer gaan dalen en zou de stijging dus NIET persistent zijn, wat de eerste voorwaarde is, zoals hierboven uiteengezet.

Nieuwe vergadering in december

Het rente comité vergadert weer in december. Voor die tijd zal de bank nog twee inflatiecijfers krijgen, net als twee banencijfers en zal er, hopelijk, meer duidelijkheid komen over de geopolitieke ontwikkelingen en de gevolgen ervan op de economie, zoals de oorlog in het Midden-Oosten.

Powell herhaalde weer dat als de Fed te weinig zou doen tegen inflatie, dat het veel tijd zou vergen om de schade ongedaan te maken. Dat is een recept voor misère en dat laten we niet toe, aldus een vastberaden Powell.

Dat de Fed te weinig zou doen, is heel lang een risico geweest. Het is nog steeds een risico, zij het dat de bank volgens comitéleden inmiddels ver genoeg is gekomen met renteverhogingen om te kunnen zeggen dat het ook mogelijk zou kunnen zijn dat die al genoeg heeft gedaan.

Extra renteverhoging niet denkbeeldig

Die twee risico’s zijn dus meer in balans dan vorig jaar, toen het duidelijk was dat het risico van te weinig doen, in feite het enige risico was. Het is de onzekerheid over deze zaken die ervoor zorgt dat voorzichtigheid geboden is. Maar aangezien het risico dat te weinig is gedaan nog steeds aanwezig is en de gevolgen veel ernstiger zijn, op middellange termijn, dan de gevolgen van te veel doen (dat is namelijk relatief makkelijk te herstellen, door de rente te verlagen), is in mijn optiek de kans op een renteverhoging in december niet te verwaarlozen.

Als de inflatie niet veel verder zakt en/of de arbeidsmarkt niet verder afkoelt en/of de economische activiteit niet vertraagt, dan sta ik er niet vreemd van op te kijken als Powell in december een nieuwe renteverhoging wereldkundig maakt.

De Fed is klaar met verhogen, toch?
Over de auteur

Over de auteur
Edin Mujagić

Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.