De scheve toren van Pisa in Italië staat een meter of 4 uit het lood en is daarmee een enorme toeristische trekpleister. Pisa is ook een afkorting voor Programme for International Student Assessment, een regelmatig terugkerend internationaal vergelijkend onderzoek over de vaardigheden en kennis in natuurwetenschappen, lezen en wiskunde onder 15-jarigen.
De laatste resultaten zijn binnen en het is geen prettig leesvoer. Onder de Nederlandse scholieren zijn wiskundeprestaties sinds 2006 niet zo sterk gedaald. Het lichtpuntje is wel dat de Nederlandse scholieren nog steeds beter scoren dan scholieren, gemiddeld genomen, in andere onderzochte EU-landen, onder meer omdat de scores ook elders zijn gezakt. Maar dat is een schrale troost. Het verschil neemt keer op keer af en als we zo doorgaan, is het een kwestie van tijd voordat Nederland onder dat gemiddelde zakt.
Scholieren zijn analfabeet
Naast wiskundeprestaties is ook de leesvaardigheid hard teruggelopen. Zodanig zelfs dat de onderzoekers stellen dat één derde van de leerlingen onvoldoende geletterd is in leesvaardigheid en een kwart in wiskunde en/of in natuurwetenschappen. Vrij vertaald: ondanks het onderwijs zijn veel scholieren voor een belangrijk stuk analfabeet.
Dat scholieren afgelopen jaren als gevolg van corona vaak online les hebben gehad, is een mogelijke verklaring voor de daling. Maar het verklaart niet waarom de daling in Nederland sterker was dan elders. Immers, ook daar was er online onderwijs tijdens de pandemie.
Het is zeer belangrijk te achterhalen waar de daling aan te wijten is, zodat je die daling kunt keren. Moet keren zelfs want het gaat hier om een ontwikkeling die de toekomst van onze economie en maatschappij voor een belangrijk deel zal bepalen.
Deltaplan Onderwijs
Het is een cliché, maar we hebben een nationaal Deltaplan onderwijs nodig. Daar wordt al heel lang over gesproken, net als over vele andere Deltaplannen, maar er gebeurt zodanig weinig dat mij het gevoel bekruipt dat het enige Deltaplan dat daadwerkelijk uitgevoerd is, het aanleggen van de Deltawerken zelf is!
Den Haag moet snel in actie komen, geen woorden maar daden, een nationaal plan mét een duidelijke doelstelling (over x aantal jaren moet de lijn weer omhoog).
‘Maar op de belangrijke internationale lijstjes waar je als land hoog wilt eindigen staan we nog steeds hoog’, hoor ik onze beleidsmakers denken. Klopt, dat is maar goed ook. Alleen vroeger stonden we vaker nog hoger. En hoewel het klopt dat enkele plekken op die lijstjes zakken zich niet meteen vertaalt in problemen of dat we als land slecht presteren (als je ooit vierde op een lijst was en nu achtste, dan behoor je nog steeds tot de wereldtop natuurlijk).
Maatschappij op het spel
Maar vergeet niet: het gevaar van denken in termen als ‘ach, een stapje omlaag, niets aan de hand’ is dat je ondertussen vooral blijft praten en niets doet het tij te keren. Na weer een paar keer een stapje lager eindigen, zak je na verloop van tijd te ver weg.
De scheve toren van Pisa valt niet om, omdat in de jaren negentig maatregelen zijn getroffen dat te voorkomen. Nu kunnen we ook deze scheef hangende PISA-toren stutten. Dus kom nu met een nationaal plan, met duidelijke doelstellingen want niet alleen de toekomst van onze economie, en dus welvaart, maar zelfs onze maatschappij staat op het spel.
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
