Op woensdag 22 november kiezen we met zijn allen de nieuwe minister-president. Niet direct natuurlijk, maar indirect. Maar wij kiezen straks nóg een zeer, zeer belangrijk iemand. Ook weer indirect. Ik heb het over de nieuwe president van De Nederlandsche Bank.
De huidige president Klaas Knot is bezig aan zijn tweede termijn van 7 jaar. Twee termijnen zijn het maximum. Dat betekent dat de nieuwe regering ergens richting het einde van volgend jaar al over de opvolger van Knot zal moeten beraadslagen, zodat hij of zij per 1 juli 2025 de Nederlandse monetaire teugels kan overnemen.
Wie het ook wordt: hij of zij zal tot en met 2039 in feite het monetaire geweten van Nederland zijn en binnen het bestuur van de Europese Centrale Bank het monetaire beleid van de muntunie meebepalen. De genoemde periode zal een overgang naar en aankomst in het nieuwe economische en (geo)politieke tijdperk zijn, en daarmee dus een nieuw monetair tijdperk. Kortom: het is een behoorlijk belangrijke functie en daarom ook een zeer belangrijke benoeming.
Ik heb zo’n vermoeden wat de belangrijkste voorwaarde voor velen in Den Haag zal zijn waar de opvolger van Knot aan moet voldoen. De tweede belangrijkste voorwaarde ken ik, denk ik, ook. Ik kwam onlangs een cartoon tegen waarop een sollicitatiegesprek bij de ECB afgebeeld werd. Op de eerste prent stelt de interviewer de vraag: „Wordt inflatie veroorzaakt door te veel geld bijdrukken?” Daarop geeft de gegadigde als antwoord: „Nee, klimaatverandering doet dat.” Waarop de vragensteller opstaat en opgewekt, met uitgestoken hand, zegt: „U bent aangenomen!”
Toch wil ik graag mijn ongevraagd advies geven bij die benoeming. Als ik in de sollicitatiecommissie zou zitten, zou ik bijvoorbeeld vragen wat er mist in de waarschuwing die Klaas Knot op 5 september uitte richting de leiders van de G20, namelijk voor nare gevolgen van de hoge staatsschulden nu de rentes zijn gestegen en wellicht verder zullen stijgen in de toekomst. Daar is overigens geen speld tussen te krijgen. Maar er mist iets. Wat? Dat zou mijn eerste vraag zijn.
Pssst…niet doorvertellen maar het juiste antwoord is dat het de centrale banken, zoals de ECB, zijn geweest die de schuldenopbouw zeker sinds 2008 behoorlijk gestimuleerd hebben met hun zo goed als expliciete belofte hun rentes heel lang zeer laag of zelfs negatief te houden, en bovendien ook nog de kapitaalmarktrentes via grootschalig opkopen van staatsobligaties omlaag te knuppelen en langdurig laag te houden. De sollicitant die daaraan zou toevoegen dat je weliswaar kunt zeggen dat onder meer de ECB tussen zomer 2022 en herfst 2023 de rentes verhoogd heeft, maar dat ze toch nog steeds achter de feiten aan loopt (wat te zien is aan de reële rentes (nominale rente minus inflatie), die zijn nog steeds historisch laag of zelfs negatief), iets wat de overheden in de eurolanden eerder stimuleert om nog meer schulden te stapelen dan die af te bouwen, zou van mij bonuspunten krijgen.
Mijn tweede, en laatste vraag, zou een hele simpele ja-of-nee-vraag zijn, die meteen zou onthullen of een kandidaat geschikt is het monetaire geweten van Nederland te worden. Wat die vraag is, dát ga ik niet verklappen. Toekomstige regeringspartijen mogen natuurlijk te zijner tijd contact opnemen. Ik zal die vraag graag met ze delen. Ook ik wil namelijk het beste voor ons land, zeker op monetair gebied.
Deze column is 6 september jl. gepubliceerd in Dft.nl
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
