13,6%. Zo hoog was de inflatie in Nederland in augustus, meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek woensdagochtend. Het is nu zo lang geleden dat de prijzen zo hard stegen in Nederland dat het zomaar zou kunnen zijn dat ondergetekende de enige Nederlandse econoom is die zo’n hoge inflatie heeft meegemaakt.
Volgende week vergadert het bestuur van de Europese Centrale Bank. In de eurozone bedraagt de geldontwaarding 9,1%. De kans is groot dat dat de komende maanden verder zal oplopen. Het bestuur gaat praten over met hoeveel de rente te verhogen om de inflatie te beteugelen.
En dat stuit veel (zelfbenoemde) economische experts tegen het borst. Er zijn twee argumenten die worden genoemd voor waarom de ECB de rente niet moet verhogen.
Het eerste argument is dat de economie van de eurozone op een recessie afstevent. Dan moet je geen zout in de wonden wrijven, aldus de monetaire goegemeente. Het tweede argument is dat de inflatie vooral veroorzaakt wordt door de hoge gas- en stroomprijzen en dat renteverhogingen van de ECB daar niets aan kunnen doen. Beide argument klinken ontzettend plausibel. Desondanks zijn beide je reinste onzin.
Neem het eerste argument. De ECB had in zo’n situatie niet gezeten als de bank eerder, toen de economie groeide, de rente had verhoogd in plaats van die op -0,5% gehouden te hebben. Ten tweede: de ECB heeft níét als taak economie te behoeden van een recessie, klimaat te bestrijden of wat dan ook. De énige taak van de bank is zorgen voor prijsstabiliteit. Die definieert de bank als inflatie van 2% per jaar. De ECB voldoet daar niet aan. Niet alleen nu niet maar sinds 1999 heeft de bank er eigenlijk niet één jaar aan voldaan!
Met betrekking tot het tweede argument. Centrale bankiers hebben een inflatiemaatstaf die kerninflatie heet. Dat is inflatie zonder volatiele energie- en voedselprijzen. Ook dat inflatiepercentage ligt ver boven het streefpercentage van de ECB. Ofwel: inflatie wordt lang niet alleen door de hoge gas- en stroomprijzen veroorzaakt maar heeft ook een andere reden. Die is, in mijn optiek, het te lang te laag houden van de rente door de ECB.
Daarnaast: iedere monetaire econoom weet dat een centrale bank nooit iets kan doen aan de inflatie hier en nu. Het duurt even voordat rentewijzigingen effect sorteren op geldontwaarding. Doorgaans duurt het zo’n anderhalf tot twee jaar. Dus als een centrale bank de rente verhoogt inflatie aan te pakken, kijkt ze twee jaar vooruit. Anno 2022 betekent dat dat de ECB haar vizier op 2024 heeft.
En met betrekking tot 2024 is de kans groter dat de inflatie eerder hoger dan lager dan 2% zal zijn. Als de ECB nu niets of te weinig zou doen, dan loopt de bank het gevaar dat die tijdelijk hoge inflatie permanent wordt, via hogere inflatieverwachtingen en snellere loonstijgingen. Ten aanzien van de economische pijn van renteverhogingen nu: als de ECB ermee zou wachten, dan zou de mate waarin ze de rente moet verhogen in de toekomst om die permanent hogere inflatie uit de economie te verdrijven, aanzienlijk hoger moeten zijn. Ofwel: voorkomen van enige economische pijn nu betekent een veel hevigere pijn in de toekomst.
Samenvattend: nee, renteverhogingen van de ECB doet niets aan de hoge energieprijzen van nu. Maar volgende keer als u iemand dat argument hoort opdreunen voor de stelling dat de ECB de rente niet (veel) moet verhogen, dan moet u weten dat die persoon geen kaas heeft gegeten van monetaire economie.
Hoewel de ECB met haar renteverhogingen nu niets aan de hoge energieprijzen doet, moet de bank toch de rente gaan verhogen. Want dat niet doen, dát zou pas onverantwoord zijn en gevaarlijk zijn voor de economie en onze welvaart op termijn.
Deze column is 31 augustus jl. gepubliceerd in Dft
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
