Bestaanszekerheid. Hoewel het jaar nog een paar maanden te gaan heeft, moet er een wonder gebeuren wil dat woord niet het woord van 2023 zijn. In Den Haag is de laatste editie van de Miljoenennota vooral erop gericht hoe bestaanszekerheid voor zoveel mogelijk mensen in Nederland te garanderen.
Maar er is iets vreemds, iets raars te zien in die plannen. In diezelfde Miljoenennota zien we namelijk dat onze overheid een gat in de hand heeft in 2024. Het begrotingstekort komt bijna op 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp) uit.
Dat is belangrijk met het oog op de bestaanszekerheid. Als er namelijk íets is wat bestaanszekerheid structureel bedreigt, dan is dat aanhoudend te hoge inflatie wel.
De inflatie in Nederland is te hoog, daarover geen twijfel. Natuurlijk, hoge inflatie is een mondiaal fenomeen. Maar…inflatie in elk land is voor een deel ook van eigen makelij. Het is geen toeval dat de geldontwaarding in Nederland al jaren significant hoger is dan in andere eurolanden. Sinds de zomer van dit jaar lijkt dat niet meer het geval te zijn, met een Nederlandse inflatie van 3 procent tegenover ruim 5 in de eurozone, maar dat komt doordat wij inflatie sinds juli anders berekenen. Zonder die wijziging zouden de prijzen in Nederland met zo’n 8 à 9 procent stijgen, hebben verschillende banken en economen becijferd.
Dé reden voor die inflatieafwijking van Nederland, is onze overheid. Ja, inderdaad, de hoge accijnzen op brandstof (ook als die bevroren worden op het huidige niveau trouwens, blijven de prijzen aan de Nederlandse pompen tot de hoogste van Europa behoren) maar dat is een symptoom van het fenomeen erachter, namelijk dat onze overheid veel meer uitgeeft dan dat die aan inkomsten binnen harkt. Vandaar het genoemde begrotingstekort.
Wat heeft dat tekort met de Nederlandse inflatie te maken? Heel veel. Als onze overheid veel meer uitgeeft dan wat ze aan inkomsten heeft, dan betekent dat dat de vraag naar goederen en diensten hoger blijft dan het aanbod ervan. Daarmee houdt Den Haag inflatie in Nederland hoog.
Dus zonder al te veel fantasie te hoeven te gebruiken kunnen we stellen dat het demissionaire kabinet een probleem dat in belangrijke mate door datzelfde kabinet is gecreëerd, namelijk dat de bestaanszekerheid in het geding is, probeert op te lossen met beleid dat dat probleem eerder groter dan kleiner zal maken. Wie naar de ramingen van het Centraal Planbureau tot en met 2028 kijkt, zal dat duidelijk zien.
Daarin zien we namelijk dat het begrotingstekort tot en met 2028 oploopt richting 4 procent van het bbp, inflatie (ik zou zeggen mede daardoor) aan de hoge kant blijft en het aantal mensen in armoede toeneemt. Een overheid met een gat in de hand zorgt voor meer bestaansónzekerheid, niet bestaanszekerheid!
Deze column is 20 september jl. gepbliceerd in Dft.nl
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
