Er is de laatste tijd veel aandacht geweest voor een onderzoek van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Daarin is te lezen dat bijna de helft van de totale inflatie in de eurozone te wijten is aan hogere prijsverhogingen dan de stijging van de kosten bij bedrijven. Ofwel aan wat ook wel graaiflatie wordt genoemd.
Mensen, pas op! We dreigen door de focus daarop te leggen, een aantal belangrijke zaken over het hoofd te zien c.q. te vergeten.
Om te beginnen bijvoorbeeld dat niet álle bedrijven hun prijzen met meer kunnen verhogen dan de stijging van de kosten. Enkele weken geleden meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bijvoorbeeld nog dat driekwart van de Nederlandse bedrijven niet in staat is de gestegen kosten door te berekenen aan de eindgebruiker. Driekwart! Hoezo graaiflatie!?
Kosten volledig doorberekenen en er nog een schepje bovenop doen, lukt slechts weinige bedrijven en dan ook vooral bedrijven die te veel marktmacht hebben. Daar ligt een schone taak voor mededingingsautoriteiten, dunkt me.
Welke bedrijven kunnen vaak de kosten niet (helemaal) doorberekenen, laat staan alles doorberekenen en nog een onsje meer? Dan hebben we het doorgaans over mkb-bedrijven. En dat is best zorgwekkend aangezien mkb-bedrijven de motor van de economie, arbeidsmarkt en innovatie zijn. Dus: terwijl we dreigen te fulmineren over bedrijven die slapend rijk worden, dreigt de ruggengraat van onze economie grote schade op te lopen.
Daar komt bij dat we niet mogen vergeten dat bedrijven hun prijzen verhogen als de kosten stijgen en/of als ze menen dat de kosten zullen blijven stijgen. Met betrekking tot dat laatste: het niet op tijd en niet voldoende sterk aanpakken van inflatie door de centrale banken, in casu de Europese Centrale Bank (ECB) speelt een cruciale rol daarin.
Maar het áller-, aller- állerbelangrijkste is: bedrijven kunnen hun prijzen buitensporig verhogen en consumenten toch blijven besteden (want dat gebeurt ondertussen wel, vergeet het niet!) omdat de geldhoeveelheid enorm is gestegen afgelopen ruim een decennium.
Als we dat vergeten, vergeten we de bron van inflatie én, erger, laten we de verantwoordelijken, namelijk de centrale banken, wel erg makkelijk wegkomen met hun onverantwoord beleid van de afgelopen jaren. Om het nog maar eens te herhalen: het zijn niet de vakbonden, oliesjeiks of bedrijven die de inflatie veroorzaken, in de kern is de oorzaak te veel geld en overheden die meer uitgeven dan ze binnenhalen (ofwel hoge begrotingstekorten blijven houden).
Deze column is 28 juni jl. gepubliceerd in Dft.nl
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
