De laatste tijd heb ik meermaals pleidooien gehoord dat de ECB de rente niet had moeten verhogen en op zijn minst niet verder moet optrekken omdat daardoor de hypotheekrentes en rentes op leningen hoger zijn geworden. Het is een schitterend voorbeeld van financiële ongeletterdheid.
Kapitaalmarktrentes, de rentes waar onder meer hypotheekrentes van afgeleid zijn, reageren op (vooruitzichten ten aanzien van) inflatie, economische groei en kans op faillissement.
Als een centrale bank bij hoge c.q. oplopende inflatie de rente niet (voldoende) verhoogt, dan lopen de genoemde rentes namelijk nog veel verder omhoog én blijven daar langdurig op liggen. Niets doen of zelfs te weinig doen, heeft dus óók een prijs, doorgaans hoger dan de prijs van wél de rentes verhogen. Het niet (voldoende) aanpakken van inflatie, lijkt verstandig maar is het niet. Goedkoop is duurkoop, zeg maar.
De laatste tijd zijn de kapitaalmarktrentes opgelopen. Dat is niet te danken aan geweldige groeivooruitzichten of ineens een aanzienlijk hogere kans op faillissementen van de overheden maar aan de hoge inflatie en de verwachting dat de inflatie lang te hoog zal blijven. Laten we niet vergeten dat de centrale banken zoals de Europese Centrale Bank (ECB) een lange tijd terwijl inflatie woedde, niets deed en bleef herhalen, als een soort papegaai, dat de hoge inflatie voorbij zal zijn voordat je het weet.
Pas toen de inflatie niet alleen niet wegging maar steeds hoger werd, kwamen ze in actie. Het getreuzel heeft er echter wel voor gezorgd dat de inflatie nog jaren te hoog zal blijven. Met alle gevolgen van dien op de rentes.
Verhogen van rente als de inflatie een probleem dreigt te worden, doet pijn, dat is nou eenmaal zo. Maar: die pijn valt relatief gezien mee én is van korte duur. Het alternatief, niet (voldoende) aanpakken van inflatie betekent meer én langer rentepijn.
En dan heb ik het nog alleen maar over een klein stuk van het leed dat inflatie met zich meebrengt. Andere gevolgen zijn er namelijk ook. Langdurig hoge rentes en grotere onzekerheid remt de economische groei af en kost dus werkgelegenheid.
En zelfs dan geldt: er is meer. Want het bovenstaande is slechts één voorbeeld van economische gevolgen van (het niet aanpakken van) inflatie. Daarnaast zijn er echter vele niet-economische gevolgen, weet ik onder meer uit eigen ervaring. Ongelijkheid, politieke instabiliteit, maatschappelijke spanningen, dat soort zaken.
Vandaar dat ik zoveel aandacht voor klimaat of verhouding vrouw/man bij de ECB in de huidige situatie gevaarlijk vind. Niet omdat ik die zaken onbelangrijk vind maar NU is niet het moment voor de bank om zich daarmee bezig te houden.
Waar het wel de tijd voor is, is inflatie daadkrachtig aanpakken, met het eerlijke verhaal naar de mensen toe. Vorige week verhoogde de ECB de rente, maar een duidelijke belofte dat er meer op komst is, was er niet.
Sterker, tussen de regels door kon je duidelijk lezen dat de renteverhoging in juli misschien wel de laatste is geweest of er komt er nog misschien één aan. Het zou niet verbazen als dat te weinig blijkt te zijn, inflatie tot en met 2025 of nog langer te hoog blijft. Met alle gevolgen voor de rentes. Goedkoop is, ook op monetair gebied, duurkoop.
Deze column is 2 augustus jl. gepubliceerd in Dft.nl
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
