De Fed bestaat precies 109 jaar. Woodrow Wilson had spijt van de oprichting en noemde zichzelf de ongelukkigste man ter wereld. Een lesje Fed-geschiedenis van Edin Mujagic.
Het was 23 december precies 109 jaar geleden dat de Fed werd opgericht. Het idee voor de oprichting van de centrale bank – de VS was het enige grootmacht zonder – werd geboren na de financiële crisis van 1907.
Senator Nelson Aldrich stelde in 1911 een wetsvoorstel op om de Fed op te richten. Het voorstel kwam tot stand na vele beraadslagingen, die doorgaans geheim werden gehouden. De bekendste is een bijeenkomst op het Jekyll-eiland, waar verschillende topbankiers bij elkaar kwamen, onder het mom van een eendenjacht.
Het wetsvoorstel van Aldrich kreeg forse kritiek in het parlement, vooral omdat de oprichting van een centrale bank te veel macht aan bankiers zou geven en te weinig macht aan de regering in Washington.
Toch werd het voorstel behandeld in het parlement, al hadden de afgevaardigden nauwelijks kennis over financiële zaken. Vlak voor kerst 1913, op 23 december, keurde de Senaat het voorstel goed met 43 stemmen voor (allen Democraten) en 25 stemmen tegen. 27 senatoren stemden niet of waren niet aanwezig bij de stemming.
Ruim een eeuw later, is de waarde van de dollar behoorlijk uitgehold. Naast de oprichting van de Fed, was de loskoppeling van de dollar van het goud, op 15 augustus 1971, een belangrijke monetaire gebeurtenis.
Vandaar ook de titel van mijn boek; “Keerpunt 1971.” Overigens, over geheimzinnig gesproken: ook dat besluit werd in het diepste geheim voorbereid.
Toenmalige Amerikaanse president Richard Nixon droeg zijn minister van Financiën op over die loskoppeling “niet met te veel mensen praten over zaken waar ze weinig van af weten.” “Dit” refereerde Nixon aan de geplande loskoppeling, “moet strikt geheim blijven.”
Het handjevol betrokkenen bij de geheime bijeenkomst in Camp David kreeg de opdracht niet samen te reizen, een omweg te nemen en het thuisfront niets te vertellen over waar ze dat weekeinde zouden zijn.
Het was Woodrow Wilson, die op 23 december 1913 de wet die de Fed oprichtte, ondertekende. Het gerucht gaat dat hij daarna gezegd zou hebben “de ongelukkigste man ter wereld te zijn” omdat hij met de ondertekening van die wet “onbewust zijn land geruïneerd had.”
“A great industrial nation is controlled by its system of credit. Our system of credit is concentrated. The growth of the nation, therefore, and all our activities are in the hands of a few men. We have come to be one of the worst ruled, one of the most completely controlled and dominated Governments in the civilized world no longer a Government by free opinion, no longer a Government by conviction and the vote of the majority, but a Government by the opinion and duress of a small group of dominant men,” zou president Wilson hebben gezegd.
Het is aangetoond dat Wilson deze woorden wel degelijk uitgesproken heeft, maar wel in twee verschillende toespraken die niet over de Fed gingen.
Met de oprichting van de Fed in 1913 en zeker met de loskoppeling van de dollar in 1971, kreeg de wereld met structurele inflatie te maken.
Waarom structurele inflatie de economie en de samenleving verzwakt, daar schrijf ik volgende week over.
Zeer actueel, nu we te maken hebben met een ongebruikelijke hoge inflatie en geldontwaarding hét buzzword is. Ik wens iedereen een goed weekeinde en ontzettend fijne kerstdagen toe.
Deze column is 24 december jl. gepubliceerd in IEXProfs
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
