-54. Op dat niveau kwam in juli de graadmeter die het vertrouwen onder de consumenten in Nederland meet, meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) onlangs. Dat is de laagste stand sinds het CBS het consumentenvertrouwen bijhoudt, iets wat in april 1986 is begonnen.
Als ik naar de grafiek van het consumentenvertrouwen kijk, dan zie ik dat de daling begon na de zomer van vorig jaar. Dat rond die tijd de inflatie in Nederland voelbaar begon te stijgen, zal veel met de verslechterde stemming te maken hebben. Terwijl beleidsmakers vol bleven houden dat de inflatie een tijdelijk fenomeen is, was de Nederlander daar niet zo zeker van. Het vertrouwen is vrij snel in een soort vrije val gekomen en, kijkend naar de grafiek, heb ik niet bepaald de indruk dat de daling snel zal stoppen.
Er zijn twee zaken die de vrije val van het vertrouwen kunnen keren. De eerste is als Oranje de rest van de deelnemers van de groene mat speelt vanaf 20 november, wanneer het WK in Qatar begint. De tweede is als dé reden voor de somberheid minder ernstig wordt. En dé reden is natuurlijk de torenhoge inflatie.
Kijkend naar het tweede genoemde: alleen al dankzij de manier waarop de inflatie berekend wordt, is het te verwachten dat die over enige tijd begint te dalen. Dat zal de pijn die mensen voelen van de gestegen prijzen echter nauwelijks wegnemen. Wanneer de inflatie straks namelijk daalt, zullen de gestegen prijzen niet dalen maar alleen minder snel verder klimmen.
Maar het kan nog even duren voordat de inflatie piekt en begint te dalen. Bovendien is de kans groot dat die daling niet al te snel zal verlopen. Wat kan soelaas op korte termijn bieden dan?
De laatste tijd is het woord ’koopkrachtreparatie’ waarschijnlijk een van de woorden die het vaakst valt in Nederland. Ik heb er alleen nogal wat moeite mee met de manier waarop het kabinet die operatie wil financieren.
Zo wordt er nagedacht over een hogere winstbelasting voor mkb, las ik onlangs. Geen woord over belastingafdrachten van grote multinationals maar wel over het mkb, de ruggengraat van de Nederlandse economie.
De overweging om de winstbelasting voor het mkb op te krikken, impliceert twee zaken die pertinent onjuist zijn. In de eerste plaats dat het mkb geen last heeft gehad van de coronapandemie. Ja, er was steun maar die steun moet voor een belangrijk deel terugbetaald worden én heeft niet de gehele schade gecompenseerd. In de tweede plaats impliceren de plannen om de winstbelasting voor het mkb te verhogen dat die bedrijven niet alleen geen last van hoge inflatie hebben maar er zelfs van profiteren. Nu zullen er natuurlijk bedrijven zijn die hun omzet zien stijgen door de hoge inflatie, maar voor de hele mkb-groep geldt dat die er ook behoorlijk onder lijdt.
Nee, ik zeg: geef ieder huishouden in Nederland met, zeg, een inkomen van anderhalf keer modaal (de grens komt dan te liggen op €57.000 op jaarbasis) een eenmalige bonus van €2000, in waardebonnen die alleen in Nederland uit te geven zijn en die, ik noem maar wat, zes maanden geldig zijn.
De totale kosten zullen enkele miljarden bedragen. Daarvoor hoef je echter geen mkb-winstbelasting te verhogen of lonen over de hele linie behoorlijk te laten stijgen (kan hoge inflatie permanent maken, zou voorbij gaan aan de ontwikkeling van de arbeidsproductiviteit en aan het feit dat lang niet alle bedrijven loonstijgingen die nodig zijn om inflatiepijn weg te nemen kunnen opbrengen). Het moet namelijk mogelijk zijn die miljarden op de rijksbegroting te vinden.
De Nederlandse overheid geeft per jaar ruim €350 miljard uit. Een procent daarvan is dan goed voor meer dan €3,5 miljard, voldoende voor zo’n operatie. En die ene procent moet toch te vinden zijn zonder dat onze wegen niet meer onderhouden worden of de politie moet inkrimpen, als ik bijvoorbeeld duizenden adviesgroepen bestaande uit externen zo voorbij zie komen, om maar wat te noemen. Ja de overheidssector wordt dan ietsje kleiner. Maar vergeet niet dat de publieke sector behoorlijk aangekomen is sinds 2005. En om nou te zeggen dat in 2005 in Nederland alles belabberd was bij die lagere overheidsuitgaven, zou te ver gaan in mijn ogen.
Deze column is 24 augustus jl. gepubliceerd in Dft.nl
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
