Ruim verdubbeld in tien jaar tijd. Ik heb het over het aantal budgetcoaches, zoals ik onlangs las in een bericht van de Kamer van Koophandel. Geen wonder want ruim de helft van de Nederlandse huishoudens kampt met financiële problemen, blijkt uit de cijfers van het Nibud.
Economen zeggen vaak dat elk aanbod zijn eigen vraag schept. Maar je zou ook kunnen zeggen dat het omgekeerde geldt, namelijk dat elk aanbod van een product of dienst, ontstaat omdat er een behoefte aan bestaat. Zo ook met budgetcoaches.
Het is nou eenmaal plausibel om te stellen dat als zoveel mensen geldzorgen hebben, het volkomen logisch is dat ze enige hulp nodig hebben dat probleem aan te pakken. Maar wáárom is die behoefte er? Ofwel, wat is eigenlijk de kern van het probleem? In mijn optiek bestaat die kern uit twee delen.
Het eerste deel is iets wat we sinds 1971 als maatschappij normaal zijn gaan vinden, namelijk: geld lenen om uit te geven. Op macro-economisch niveau betekende dat de geboorte van een nieuw economisch model, waarin de economische groei steeds meer ging leunen op almaar meer schulden stapelen. Dat model is echter niet eindig en zorgt ervoor dat vroeg of laat de economische raderen minder soepel draaien en meer schulden stapelen niet meer wind in de rug maar stevige wind tegen wordt voor een economie.
Op micro-niveau betekende dat dat het volkomen normaal is geworden dat huishoudens geld lenen om uit te geven. Het kwam erop neer dat we op grote schaal ons inkomen uit de toekomst naar voren gingen halen want dat is dat lenen om te spenderen is, we halen onze inkomen naar voren (omdat we ergens in de toekomst ons inkomen deels kwijt zijn aan het aflossen van de aangegane schulden). Het probleem is dat dat net zo bedwelmend wordt als alcohol en steeds meer huishoudens geen maat meer kennen en zich te veel in schulden steken.
Daar komt bij – en dit is in mijn optiek het tweede deel van de kern van het probleem – dat de waarde van ons geld stelselmatig wordt uitgehold door aanhoudende inflatie. Inflatie die de laatste tijd behoorlijk hoog is, hoger dan de toename van onze inkomens. Aangezien je al een deel van dat inkomen kwijt bent (je hebt het al naar voren gehaald en uitgegeven met die schulden), kom je dan al snel in financiële problemen.
Over inflatie gesproken: weet u wat ook ruim verdubbeld is in de afgelopen tien jaar? De geldhoeveelheid in de eurozone. Vandaar die enorme geldontwaarding.
De kern van het probleem is dus het monetair beleid en het moderne economische model. Er is weinig dat erop wijst dat beleidsmakers dat economische model willen inruilen voor een nieuwe, duurzame versie. Het monetair beleid is er niet echt op gericht inflatie binnen afzienbare tijd terug te knuppelen naar ergens tussen 0 en 2 procent per jaar en daar langdurig op te houden. Ik vrees dan ook dat budgetcoaches het de komende jaren steeds drukker gaan krijgen en het zou me niet verbazen als hun aantal blijft stijgen.
Trouwens, wat is waarschijnlijk vaak het eerste advies van een budgetcoach? Als je boodschappen gaat doen, neem contant geld mee en betaal niet met je bankpas. Met een bankpas afrekenen is zo makkelijk dat je vaak te veel koopt en dus te veel betaalt. Met contant geld is de kans daarop veel kleiner. Ook daarom moet contant geld blijven. Veranker het desnoods in de grondwet.
Deze column is 26 april jl. gepubliceerd in Dft.nl
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
