Het begrotingstekort van de Nederlandse regering bedroeg in 2023 niet 1,8% van ons bruto binnenlands product (bbp), zoals eerder werd gedacht, maar 0,3%. In euro gaat het om een meevaller van een slordige €15 miljard. De staatsschuld is gedaald, van 50,1% naar 46,5%. Dat konden we deze week lezen op de website van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Van de burelen van het Franse CBS kwam juist het bericht dat het al zeer hoge begrotingstekort van 4,9% in 2023 in werkelijkheid nog hoger is geweest, namelijk 5,5%.
Kijkend naar de Nederlandse cijfers, geldt dat we niet achterover kunnen leunen. De meevallers in 2023 zijn allen van incidentele aard namelijk. Zo wilde de overheid meer uitgeven maar kon dat niet doen door gebrek aan personeel. Die geplande uitgaven zijn echter niet van tafel, ze zijn slechts uitgesteld. Ofwel: die gaan drukken op de begrotingen in de komende jaren.
Hogere rekeningen
Een meevaller was er ook omdat veel directeur-grootaandeelhouders zich in 2023 nog snel dividend uitgekeerd hebben om te profiteren van het lagere belastingtarief. Dat zijn daarmee niet alleen eenmalige inkomsten maar ook inkomsten die naar voren zijn gehaald, uit komende jaren. Ofwel: in de komende jaren komt er minder geld in het laatje van de overheid uit deze bron.
Naast het feit dat de geplande uitgaven in de komende jaren alsnog doorgevoerd worden en inkomsten tegen zullen vallen, geldt dat er allerlei hogere rekeningen richting Den Haag komen. Denk aan hogere zorguitgaven als gevolg van de vergrijzing, hogere defensie-uitgaven als gevolg van de situatie in de wereld, hogere investeringen als gevolg van het klimaatbeleid en hogere rentelasten als gevolg van de opgelopen rentes. We hebben het al gauw over tientallen miljarden euro. Per jaar, wel te verstaan.
Nou is Nederland een land dat dit wel kan hebben, bijvoorbeeld omdat onze staatsschuld laag is. Een land als Frankrijk daarentegen moet pijnlijke keuzes maken. Óf hopen dat de Europese Centrale Bank (ECB) de rentes zal proberen laag te houden. Hoewel…hopen…. Grote kans dat Frankrijk dat, achter de schermen, succesvol zal weten voor elkaar te boksen.
Nul procent?
Ik was vorige week op de jaarlijkse ECB and It’s Watchers-conferentie in Frankfurt, een jaarlijkse bijeenkomst waar verschillende bestuursleden van de ECB, waaronder de president, economen en analisten die de ECB volgen, ontmoeten, van gedachten wisselen en actuele monetaire kwesties bespreken. Een van de ECB-bestuurders die er was, was Philip Lane, de hoofdeconoom van de bank. Op een gegeven moment zei hij dat niemand verwacht dat de rente terug richting 0% zal gaan ‘binnen afzienbare termijn’. Zie ik spoken als ik dat interpreteer dat het ergens in de toekomst wel te verwachten is? Was dat een slip of the tongue of een hint?
Deze column is 27 maart jl. gepubliceerd in Dft.nl
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
