De NASA gaat vandaag, op vrijdag de 13e op zoek naar goud. Goud dat het wereldwijde schuldprobleem in een keer kan oplossen. Een les in vraag, aanbod en schaarste van Edin Mujagic.
Veel mensen komen op vrijdag de 13e niet in de buurt van een ladder, laat staan dat ze onder eentje lopen. Dat doe je niet op zo’n pechdag. De NASA heeft niets bij dat bijgeloof. Na enig uitstel lanceert het Amerikaanse ruimtevaartagentschap vandaag, als het weer meewerkt, de missie naar de asteroïde genaamd Psyche-16.
Psyche-16 is een stuk rots met een diameter van iets meer dan 200 kilometer en vliegt ergens tussen Mars en Jupiter. De bedoeling is dat het ruimtevaarttuig in de zomer van 2029 een rendez-vous heeft met de asteroïde. Het bijzondere aan Psyche-16 is dat die voor een belangrijk deel uit waardevolle metalen bestaat, waaronder goud.
Als we de vermoedelijke hoeveelheid vermenigvuldigen met de huidige prijs, dan komt de geschatte waarde van Psyche-16 uit op ongeveer 10 quintillion dollar. Dat is een 1 met 18 nullen erachter. Om dat in perspectief te plaatsen: de omvang van de totale wereldeconomie is het getal 95 gevolgd door slechts 12 nullen.
Als we álle schulden in de wereld bij elkaar optellen, zien we 305 gevolgd door eveneens 12 nullen. Psyche-16 – of een klein stukje daarvan al – zou dus, zo bezien, de oplossing zijn voor het schuldenprobleem van de wereld.
Geen wonder dus dat ik dat krantenartikelen tegenkwam met als strekking dat als we Psyche-16 naar onze planeet zouden verslepen, we allemaal schatrijk zouden worden. Die bewering geeft aan dat er ondanks alle aandacht die de economie krijgt sinds 2008 al, niet iedereen de kern van de economie begrijpt.
Het uitgangspunt van economische wetenschappen, de invalshoek van economen, is schaarste. Wat we met zijn allen willen loopt tegen de grenzen van wat mogelijk is, denk bijvoorbeeld aan de ruimte of grondstoffen die nodig zijn. Kortom, we hebben te maken met schaarste. Daaraan verbonden is de wet van vraag en aanbod.
Dat is de kern van het economisch denken; het spel van vraag en aanbod bepaalt immers wat er geproduceerd wordt, in welke hoeveelheden en wat de prijs ervan zal zijn. Wie wil nagaan hoe een beleidsvoornemen of gebeurtenis de economie kan beïnvloeden, moet denken in termen van ‘wat doet dat met de vraag’ en ‘wat doet dat met het aanbod’.
Dit geldt ook voor bijvoorbeeld monetair beleid. Verwachte wijzigingen van rentes van de centrale banken beïnvloeden vraag en aanbod van spullen, zorgen daardoor voor meer of minder schaarste en drijven de ontwikkeling van de inflatie en economische groei, op hun beurt belangrijke bestandsdelen van de langetermijnrentes.
Allemaal nogal belangrijke variabele voor beleggers, dunkt me. Let wel op: schaars is niet hetzelfde als zeldzaam. Er is maar één eerste exemplaar van de eerste druk van mijn boek ‘Keerpunt 1971’.
Zeldzaam dus. Maar schaars wordt dat exemplaar pas als de vraag ernaar hoger wordt dan 1. Van schaarste spreken we pas als de vraag ergens naar hoger is dan het aanbod ervan. Afijn, de wet van vraag en aanbod, en dus het concept van schaarste, is overal op toe te passen.
Waarom is de Amerikaanse rente hoog? De overheid daar geeft meer geld uit dan wat er binnenkomt. Om dat verschil te financieren geeft ze veel schuldbewijzen uit. De vraag ernaar is wat kleiner waardoor de waarde van obligaties zakt en de rentes stijgen. Waarom is de inflatie zo hoog? De vraag naar goederen en diensten is groter dan wat er geproduceerd kan worden op redelijk korte termijn.
Dan gaan de prijzen omhoog. De vraag is zo hoog omdat er heel veel geld bijgedrukt is. Geld is, macro-economisch gesproken, niet bepaald schaars en dus daalt de waarde ervan. Die waardedaling noemen we inflatie.
Met het concept van schaarste en de wet van vraag in aanbod paraat, durf ik de voorspelling aan dat als de NASA PSyche-16 naar de aarde zou kunnen slepen, de waarde van onder meer goud naar nul dollar zal gaan.
Immers, de extra hoeveelheid goud die daardoor aangeboden zou worden op de markt, zou goud alles behalve schaars maken. Dat goud schaars is, is dé reden voor de hoge prijs ervan.
Beleggers doen er goed aan zichzelf aan te leren elk economisch fenomeen of beleidsvoornemen aan te vliegen met de vragen ‘wat betekent dat voor de vraag’, ‘wat betekent het voor het aanbod?’ en ‘wat doet het met de schaarste?’
Op die manier kunnen ze elk economisch fenomeen, hoe complex ook, begrijpen en analyseren en vervolgens een inschatting maken over wat de toekomst met zich mee zal brengen.
Edin Mujagic is hoofdeconoom en onderdeel van ons beleggingcomité. Naast zijn werk bij OHV heeft Edin meerdere boeken geschreven over macro-economische en monetaire geschiedenis. Daarnaast is hij een graag geziene spreker en auteur bij gerenommeerde media.
Op de hoogte blijven van de economische ontwikkelingen? Onze hoofdeconoom Edin Mujagić deelt maandelijks zijn visie. Schrijf u hier in voor Edins nieuwsbrief.
In de nieuwsbrief van OHV leest u welke invloed de macro-economische ontwikkelingen hebben op de financiële markten en 'onze' beleggingen.
